Kamienica Ławrynowicza


Kamienica Ławrynowicza

Neogotycka kamienica w śródmieściu, powstała pod koniec XIX wieku (niekiedy mylnie nazywana jest kamienicą Portera). Charakterystyczne są jej detale, m.in. ogromne witryny okienne, wejście ze sklepieniem krzyżowym, sterczyny oraz dwukolorowa ceramiczna cegła. Była siedzibą m.in. przedstawicielstwa Niemiec (w okresie międzywojennym) oraz PZPN (po II wojnie światowej).

kawiarniakawiarniarejestr zabytkówrejestr zabytkówtablica pamięcitablica pamięcizabudowa śródmiejskazabudowa śródmiejska

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   Aleje Ujazdowskie
  • Rok powstania:  1895-1895
  • Obszar MSI:  Śródmieście Południowe
  • Wysokość:   16 m
  • Funkcja:  mieszkaniowa
  • Styl:  historyzm (neo)
  • Związane osoby: Dziekoński Józef Pius, Ławrynowicz Władysław

Opis urbanistyczny:

Przy al. Ujazdowskich #22 (hip. 1724D, przed II wojną światową był to adres al. Ujazdowskie 34) znajduje się Kamienica Władysława Ławrynowicza [1]. Często mylona jest z Kamienicą Portera, która adres al. Ujazdowskie 22 miała przed wojną [2]. Kamienica jest wpisana do rejestru zabytków pod numerem 752 [11].

Pięciokondygnacyjny [18] budynek posiada cześć frontową oraz trzy oficyny tworzące podwórze typu studnia [6]. Został wzniesiony według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego. Fasada była inspirowana architekturą pałaców weneckich, w szczególności Palazzo Ca dOro [1]. Wyłożona jest czerwono-żółtą cegłą ceramiczną (klinkierową) z zakładów Granzowa [11] w Kawęczynie. Budynek jest bogato zdobiony [15]. Balkony zbudowane zostały w typie buforialnych loggii na najwyższej kondygnacji. Część frontowa posiada parę ryzalitów bocznych, zwieńczonych schodkowo-sterczynowymi szczytami [18]. Ten neogotycki charakter był jedną z propozycji stylu narodowego z przełomu XIX i XX wieku [1].

Wielkie witryny okienne zamknięte są charakterystycznym ostrołukiem. Do wzmocnienia pilonów i przekryć wielkich otworów w parterze użyto pomocniczej konstrukcji żelaznej. Wzdłuż całej długości frontu nad otworami parterowymi ułożono trzy rzędy dwuteowych belek leżących obok siebie, o wysokości 260 mm. W pilonach ustawiono kolumny złożone ze starych relsów kolejowych [13].

Na uwagę zasługuje sklepiony krzyżowo przejazd bramny na podwórze, zagrodzony ręcznie kutą kratą z zachowanym do dzisiaj podpisem zakładu (firma Siarkiewicz [16]), w którym została wykonana [11]. W przejeździe i na klatce schodowej budynku frontowego zachowała się oryginalna posadzka [6] wyłożona żółto-szarymi kafelkami. Drzwi do mieszkań pomalowane są na kolor kremowo-żółty. Dodatkowo każde piętro wzbogaca wyrzeźbiona w ścianie biała nisza [20].

Oprócz lokali mieszkalnych i użytkowych swoje siedziby miały lub mają tutaj m.in. PZPN (mieścił się tutaj w latach 1947-1999, później przeniesiony został ul. Miodową 1 [14]) [5], Polskie Towarzystwo Lekarskie, Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych (przeniesiona później na ul. Pory 78 [10]) [7], Studio dźwiękowe u22 Grzegorza Kaźmierczaka [8], Restauracja gruzińska Rusiko [9] czy Butik MISTroom [12].

Obiekty, pomniki, tablice:

Obok kamienicy, przy ulicy znajduje się właz do kanału. Jest przy nim tablica z opisem: „Tu, na środku Al. Ujazdowskich, znajduje się właz do kanałów będących w czasie Powstania Warszawskiego drogami łączności Śródmieścia Południowego z Mokotowem. W dniach 26 i 27 września 1944 r. wychodzili nim ewakuowani z Mokotowa jego obrońcy.” [15].

XVIII wiek i wcześniej:

W połowie XVIII wieku teren ten nie był zagospodarowany.

XIX wiek:

W 1891 roku właścicielem większych gruntów w tym miejscu był hr Pusłowski [21]. Posesja o numerze hip 1724D została wydzielona z tej działki. W wyniku podziału powstało sześć adresów: ul. Wiejska 13, 15, 17 oraz Aleje Ujazdowskie 18, 20, 22 [18]. Sama kamienica została wzniesiona w 1895 roku [1], zapewne po zakupie gruntu przez Władysława Ławrynowicza. W 1913 roku należała do jego spadkobierców (zaadresowana była wówczas przy al. Ujazdowskich 20), a w 1915 jej właścicielem był Białowąs (nadal przy al. Ujazdowskich 20) [21].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Parcelacja

[1890] Parcelacja (źródło)

Okres międzywojenny:

W latach 20-tych XX wieku była własnością Jakóba Potockiego [6], właściciela gruntów na Wawrzyszewie [15]. Posiadała wówczas już adres al. Ujazdowskie 34 [21]. Od 1920 roku Niemcy utrzymywali tu swoje przedstawicielstwo, które następnie przenieśli je do pałacyku Klary Dillenius przy dzisiejszej ul. Pięknej [17]. Od potockiego kamienicę odkupili Stanisław Popowicz i jego żona, Michalina Maria z Murawskich [15]. W 1939 roku kamienica była własnością T. Przeworskiego [18].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Kamienica

[1938] Kamienica (źródło)

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:

W 1944 roku budynek frontowy spłonął, jednak mury bez większych zniszczeń przetrwały II wojnę światową [1].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Wyjście z kanału

[1944] Wyjście z kanału (źródło)

Wyjście z kanału

[1944] Wyjście z kanału (źródło)

Odbudowa stolicy:

Kamienica została odbudowana po wojnie [3]. W 1955 roku przeszła na własność Skarbu Państwa [6]. Swoją siedzibę znalazł tu wówczas Polski Związek Piłki Nożnej [15].

Czasy PRL-u:

W latach 60-tych XX wieku znajdował się tutaj sklep z pianinami i fortepianami marki Calisia [18]. W latach 70-tych XX wieku przeprowadzono w budynku generalny remont (między innymi skuto stropy i podłączono centralne ogrzewanie) [15].

Przemiany 1989-2000:

W 1993 roku kamienica została odrestaurowana [1] przez Pawła Marka i Magdalenę Jakubowskich. Wykonano konserwację i aranżację dekoracji malarskiej fasady [4].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Lokalizacja

[1990] Lokalizacja (źródło)

XXI wiek:

W 2016 roku na podwórku odbyło się otwarcie Black Record Store z udziałem wielu znanych artystów [19].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Podwórze

[2003] Podwórze (źródło)

Kamienica Ławrynowicza

[2007] Kamienica Ławrynowicza (źródło)

Przejazd bramny, rzut posadzki i sklepień

[2008] Przejazd bramny, rzut posadzki i sklepień (źródło)

Balkony

[2010] Balkony (źródło)

Balkon

[2014] Balkon (źródło)

Brama

[2014] Brama (źródło)

Zwieńczenie

[2014] Zwieńczenie (źródło)

Kamienica

[2014] Kamienica (źródło)

Przejazd

[2015] Przejazd (źródło)

Klatka schodowa

[2015] Klatka schodowa (źródło)

Elewacja od dziedzińca

[2015] Elewacja od dziedzińca (źródło)

Aleje Ujazdowskie 22

[2016] Aleje Ujazdowskie 22 (źródło)

Właz

[2016] Właz (źródło)

Tablica informacyjna

[2016] Tablica informacyjna (źródło)

Brama

[2017] Brama (źródło)

Brama

[2017] Brama (źródło)

Brama

[2017] Brama (źródło)

Posadzka

[2018] Posadzka (źródło)

Klatka schodowa

[2018] Klatka schodowa (źródło)

Klatka schodowa

[2018] Klatka schodowa (źródło)

Klatka schodowa

[2018] Klatka schodowa (źródło)

Podwórze

[2018] Podwórze (źródło)

Podwórze

[2018] Podwórze (źródło)

Podwórze

[2018] Podwórze (źródło)

Przejazd

[2018] Przejazd (źródło)

Przejazd

[2018] Przejazd (źródło)

Przejazd

[2018] Przejazd (źródło)

Opis przygotowano: 2019-10