Szpital ks. Anny Mazowieckiej


Szpital ks. Anny Mazowieckiej

Od początku obiekt został zaprojektowany jako szpital położniczy. Na początku XX wieku był dedykowany nisko urodzonym lub samotnym kobietom. Zataczały one od przyjęcia do wypisania koło po pierwszym piętrze, cały czas przemieszczając się do przodu. Był to od początku nowoczesny obiekt, z ogrzewaniem podłogowym i ścianami tłumiącymi hałas. Zamykano go dwa razy - tuż po II wojnie światowej, gdy mieściła się tu Wojskowa Komenda Miasta oraz w latach 80-tych XX wieku z uwagi na konieczność remontu.

szpitalszpital

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   ulica Dobra, ulica Karowa, ulica Wybrzeże Kościuszkowskie
  • Rok powstania:  1911-1912
  • Obszar MSI:  Powiśle
  • Wysokość:   10 m
  • Funkcja:  administracyjna
  • Styl:  narodowy
  • Związane osoby: Mazowiecka z Holszańskich Anna, Skórewicz Kazimierz, Sowiński Wilhelm, Teodorówna Aleksandra

Opis urbanistyczny:

Szpital (ul. Karowa #2) został zaprojektowany przez architekta Kazimierza Skórewicza (autora projektu gmachu Sejmu) i lekarza naczelnego zakładu W. Popiela [4]. Był całkowicie oryginalnym dziełem, synonimem technicznej nowoczesności. Czworoboczny budynek z kwadratowym podwórzem w środku (16 na 16 m) miał dwa piętra użytkowe [7], a licząc wraz z suterenami i poddaszem miał pięć kondygnacji. Z trzech stron posiadał własny ogród [5].

W 1912 roku opisywano go następująco. Korytarze wszystkich pięter wychodzą na podwórze. Pokoje chorych zwrócone są na południe i na zachód, pokoje porodowe i sale operacyjne na północ. Ma pięć wind elektrycznych (w tym jedną osobową). Pokoje służby i akuszerek są rozrzucone po całym gmachu, gdzie też mieszkają. Wysokość sal to ponad 4 m. Sale operacyjne przedstawiają wycinek koła. Półokrągła ściana frontowa zajęta jest przez 3 ogromne okna. Na każdym piętrze jest kilka łazienek. Podłogi wykonane są z płytek terakotowych lub klepek dębowych, kładzionych na grubej warstwie asfaltu. Sklepienia są żelazobetonowe z próżnią wewnątrz dla izolacji i ciszy. Ściany sal porodowych są izolowane masą korkową. W sali operacyjnej górnej zastosowano po raz pierwszy ogrzewanie przez ściany. Gmach oświetla 320 lamp. Przedsionek i obie sale operacyjne posiadają po trzy wielkie 500-świecowe lampy, sale szkoły położniczej posiadają takich lamp cztery. Zakład mieści 72 łóżka, może jednak w razach wyjątkowych obsłużyć do 100 cierpiących [5]. Szpital ogrzewany jest za pomocą wodnego centralnego ogrzewania. Składają się na nie dwa kotły, a trzeci służy do zaopatrywania budynku w gorącą wodę (8 tys. litrów na dobę). Dodatkową rezerwę stanowi 500 litrowy kocioł zlokalizowany w kuchni. Komunikacja wewnętrzna odbywa się przy udziale dzwonków i numeratorów [6].

Obiekty, pomniki, tablice:


Obiekty, pomniki, tablice

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XVIII wiek i wcześniej:

Na początku XVIII wieku ul. Dobra znajdowała się nad Wisłą [9], a jeszcze w 1790 roku był to środek koryta Wisły [10]. Zanim powstał w tym miejscu szpital, a planach z XVIII wieku widoczne jest założenie parkowe ze stawem pośrodku [8].

XIX wiek:

Gmach został zbudowany w latach 1911-1912. Szpital początkowo nosił imię Aleksandry Teodorówny, żony cara Mikołaja II [1]. Powstał dla uczczenia urodzin Aleksieja, najmłodszego dziecka Aleksandry i Mikołaja II [7].

Zakład porodowy powstał dla samotnych kobiet, źle widzianych w towarzystwie. 100 lat temu kobiety dobrze urodzone rodziły w domu pod opieką położnej lub lekarza. Samotne ciężarne panny takich przywilejów nie miały. Dbano o to, by rodzące tu kobiety Dbano o to, by rodzące tu panny, a w przypadku śmierci, by dziecko trafiło do najbliższych, nie do sierocińca [4]. Część główna, tj. pierwsze piętro z salami dla pacjentek, było zaplanowane tak, aby ruch odbywał się tylko w jedną stronę, wokół całego piętra, od przyjęcia do wypisania [7].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Widok od Wisły

[1912] Widok od Wisły (źródło)

Widok od ul. Dobrej

[1912] Widok od ul. Dobrej (źródło)

Hall główny

[1912] Hall główny (źródło)

Korytarz

[1912] Korytarz (źródło)

Kuchnia

[1912] Kuchnia (źródło)

Pralnia

[1912] Pralnia (źródło)

Otwarcie zakładu

[1912] Otwarcie zakładu (źródło)

Łącznik istniejący do lat 50-tych XX wieku.

[1912] Łącznik istniejący do lat 50-tych XX wieku. (źródło)

Szkoła położnych

[1912] Szkoła położnych (źródło)

Sala operacyjna

[1912] Sala operacyjna (źródło)

Sala porodowa

[1912] Sala porodowa (źródło)

Sala wieloosobowa

[1912] Sala wieloosobowa (źródło)

Sala dwuosobowa

[1912] Sala dwuosobowa (źródło)

Okres międzywojenny:

W 1921 roku wzniesiono nowe skrzydło, a w latach 1924-1925 pawilony. W 1925 roku został przemianowany na im. ks. Anny Mazowieckiej (która była fundatorką pierwszego szpitala w Warszawie na ul. Piwnej [11]) [7]. Kolejna rozbudowa odbyła się w 1928 roku [1]. W 1933 roku szpital miał 98 łóżek dla dorosłych i 80 łóżeczek dla niemowląt. Mieściła się tu również Warszawska Miejska Szkoła Położnych [2].

Przed II wojną światową noworodki i ich mamy leżały w osobnych salach, a do matek dowożono je dwupiętrowymi wózkami. W osobnych pokojach urządzono stanowiska kąpieli noworodków. Ponieważ Zakład ze względów oszczędnościowych nie posiadał personelu pielęgniarskiego, całą pracę wykonywały uczennice ze Szkoły dla Położnych, działającej na terenie szpitala [2].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Kąpiel noworodków

[1933] Kąpiel noworodków (źródło)

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:

Podczas wojny Zakład pełnił swoje funkcje opiekuńczo-lecznicze, dalej działała Szkoła dla Położnych. W pierwszych dniach Powstania Warszawskiego pacjentki ze szpitala przy ul. Karowej zostały ewakuowane do Kościoła Pokarmelickiego przy Krakowskim Przedmieściu, a lekarze i położne podjęli pracę w szpitalach powstańczych [2].

Odbudowa stolicy:

Po wyzwoleniu Warszawy w 1945 roku w ogrodzie szpitala umieszczono baterie dział przeciwlotniczych chroniących pobliski drewniany most wysokowodny. Na terenie szpitala, wówczas zamkniętego, utworzono Wojskową Komendę Miasta [2]. Budynek do swej funkcji szpitalnej powrócił w 1949 roku [1], jako Miejski Szpital Położniczy nr 2, w którym szkolono studentów Wydziału Lekarskiego. Na początku 1955 roku zakład uzyskał status szpitala klinicznego. Organizatorem i pierwszym kierownikiem Kliniki, był prof. Wilhelm Sowiński [2].

W 1960 roku położono kamień węgielny nową część szpitala, którą oddano do użytku w 1964 roku. Wybudowano nowoczesną salę porodową. Cztery stanowiska dla rodzących były przedzielone ściankami. Jako pierwszy i jedyny w Warszawie (i drugi w Polsce) wprowadzono możliwość przebywania noworodków razem z matkami [2].

Czasy PRL-u:

W szpitalu pierwszy raz w Polsce zastosowano podczas porodu próżnociąg położniczy (przyssawka ułatwiająca wydobycie dziecka[3]), jak również aparat ultrasonograficzny. W 1965 roku testowano pierwszy polski ultrasonograf UG-1. Powstała pierwsza w Warszawie pracownia patomorfologii ginekologicznej i oddział Patologii Ciąży. Po raz pierwszy wykonano operację ginekologiczną z wykorzystaniem lasera i działał tu pierwszy w Polsce polikardiograf (do badania czynności serca płodu) [2].

W połowie lat siedemdziesiątych okazało się, że stan techniczny budynków zagraża bezpieczeństwu personelu i pacjentek. Ekspertyzy pokazały, że szpital stoi na dawnym wysypisku śmieci, konieczna była też wymiana fundamentów oraz stropów. W 1979 roku personel przeniesiono do kliniki przy pl. Starynkiewicza oraz do szpitali Bródnowskiego i Bielańskiego, a budynki przy ul. Karowej zamknięto. W opustoszałym szpitalu zamieszkały szczury i gołębie [2].

W 1982 roku rozpoczął się remont. Modernizację przeszły prawie wszystkie instalacje, zmieniono wanny na prysznice, powiększono liczbę łazienek. W 1983 roku uruchomiono ambulatorium, następnie kolejne oddziały szpitalne. Wciąż jednak nie działało zaplecze diagnostyczne, a posiłki były dowożone ze szpitala przy ul. Lindleya [2].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Klinika Położnicza przy ul. Karowej

[1967] Klinika Położnicza przy ul. Karowej (źródło)

Kamień węgielny

[1968] Kamień węgielny (źródło)

Pierwszy polski aparat USG

[1968] Pierwszy polski aparat USG (źródło)

Nowy budynek

[1968] Nowy budynek (źródło)

Szpital położniczy

[1978] Szpital położniczy (źródło)

Zamknięty szpital

[1979] Zamknięty szpital (źródło)

Przemiany 1989-2000:

1 stycznia 1989 roku szpital zmienił nazwę na Szpital Kliniczny nr 2. Na początku lat dziewięćdziesiątych, z okazji osiemdziesiątej rocznicy działalności, przywrócono imię Anny Mazowieckiej [2].

W kwietniu 1999 roku utworzono Oddział Intensywnej Terapii Noworodka. Początkowo mogło w nim przebywać jednorazowo sześć noworodków, ale już dwa lata później oddział powiększył się do 12 stanowisk. W 1999 roku oddano do użytku oddział Ginekologii Operacyjnej, Blok Porodowy oraz oddział Patologii Ciąży I [2]. Był to pierwszy szpital z wykorzystywaniem monitoringu płodu.

XXI wiek:

W 2005 roku zostały oddane do użytku oddziały Patologii Ciąży II oraz Mikroinwazyjnej Chirurgii Ginekologicznej. W tym samym roku powstała całkowicie nowa Pracownia Diagnostyki Obrazowej. W 2006 roku zakończono modernizację kuchni szpitalnej, powstała Centralna Sterylizatornia. Rok później oddano do użytku Dzienny Oddział Rehabilitacji Niemowląt oraz wejście do szpitala od ul. Dobrej. W 2008 roku została oddana do użytku zmodernizowana Sala Wykładowa. W latach 2008-2014 Izba Przyjęć zyskała przestronny szklany pawilon z wygodną poczekalnią [2].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Plan szpitala

[2010] Plan szpitala (źródło)

Nowe wejście

[2012] Nowe wejście (źródło)

Gmach od frontu

[2012] Gmach od frontu (źródło)

Sala porodowa

[2014] Sala porodowa (źródło)

Sala noworodków

[2014] Sala noworodków (źródło)

Opis przygotowano: 2015-09