Osiedle Przyjaźń


Osiedle Przyjaźń

To unikalne osiedle drewnianych domków powstałych dla budowniczych Pałacu Kultury i Nauki. Po ich wyjeździe miało pełnić tymczasową rolę domów dla studentów oraz profesorów. Osiedle funkcjonowało jak niezależne miasto, ze szkołą, pocztą, łaźnią, stołówką, kinem, klubem sklepami czy zapleczem sportowym. W latach 80-tych XX wieku w północno-zachodniej części osiedla rozebrano domki, a w ich miejsce powstały akademiki oraz ratusz dzielnicy Bemowo. Dzisiaj wiele domków jest prywatnych. Charakterystyczna dla osiedla jest podmiejski klimat i swoboda w relacjach sąsiedzkich.

bibliotekabibliotekaboiskoboiskodostępne całodobowodostępne całodoboworejestr zabytkówrejestr zabytkówsklepsklepszkołaszkołaurządurządzabudowa drewnianazabudowa drewnianazabudowa jednorodzinnazabudowa jednorodzinnaścieżka biegowaścieżka biegowa

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   ulica Górczewska, ulica Powstańców Śląskich, ulica Stanisława Konarskiego
  • Rok powstania:  1951-1952
  • Obszar MSI:  Jelonki Północne
  • Wysokość:   0 m
  • Funkcja:  mieszkaniowa
  • Styl: 
  • Związane osoby: Balcerowicz Leszek, Bem Józef, Bralczyk Jerzy, Jarocha Ferdynand , Konare Alpha Oumar , Kontkiewicz Krzysztof, Liszkowski Jerzy, Nurowski Piotr, Okulicki Leopold, Pawłowski Rafał, Podsiadło Andrzej

Opis urbanistyczny:

Osiedle tworzy 25 domków studenckich, 35 domków mieszkalnych, 77 domków jednorodzinnych, a także 3 nowe akademiki studenckie [8]. Część domków zajmują studenci, a część osoby prywatne. Na terenie znajduje się również ratusz Dzielnicy Bemowo. Kwartał osiedla wynosi w przybliżeniu 32 ha i jest ograniczony ulicami Powstańców Śląskich i Górczewską, od wschodu torami kolejowymi, a od południa boiskiem oraz pasem niezagospodarowanej działki. Ulice rozmieszczone są w układzie szachownicowym, urozmaiconym ślepymi dojazdowymi uliczkami. Główną drogą osiedla jest ulica Konarskiego, przy której stoi większość budynków infrastruktury społecznej, w tym biblioteka, budynek klubu Karuzela, sala zabaw dla dzieci Kolorado.

Obiekty, pomniki, tablice:

Warte uwagi są włazy studzienek, które są z czasów, gdy mieszkali tu robotnicy. Klapy studzienek pochodzą z Lenningradu. Napis na studzienkach MSPTI oznacza Ministerstwo Budownictwa Zakładów Przemysłu Ciężkiego. Znajdują się one obok domku nr 72 i nr 83 [30].

Domki

#4 znajduje się na nim domek dla szpaków. #6 jest tu pierwsza biblioteka na terenie dzisiejszego Bemowa. W 1961 roku księgozbiór liczył 12 tys. tomów (dziś ok. 25 tys.). Obecnie to Czytelnia Naukowa nr VIII [28] Biblioteki Publicznej Dzielnicy Bemowo [22]. #7 Był tam szewc i fryzjer. Przed wejściem stał kiosk z gazetami, a naprzeciwko znajdował się przystanek autobusowy i w latach 70-tych XX wieku budka telefoniczna (jedna z dwóch na osiedlu, druga była koło wartowni). Kiosk zniknął ok. 2005 roku. W latach 90-tych XX wieku był tu sklep i bar (zwany "Bałaganem", dla którego powstała dobudówka). #8 Dawno temu był tu ośrodek Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, gdzie uczono dzieci języka angielskiego. Później w domku była po lewej apteka, po prawej (od późnych lat 80-tych XX wieku) magazyn wydawnictwa książkowego Semper. #29 Były tam mieszkania dla pracowników administracji osiedla, w których korzystano z kuchni węglowych z kominami) [28]. #31 Dawniej zwany Próchniak, obecnie to redakcja pisma Jelonek. #32 Dziś nosi nazwę Wyspy Szczęśliwej, dawniej był to Kapselek z powodu namalowanego kapsla [30]. #41 Między nim i domkiem #42 znajduje się boisko do koszykówki. DO domku #42 prowadzi mirabelkowa alejka. #44 mieściła się tu kiedyś administracja osiedla (tzw. kwaterunek). #53 Za domkiem było jedno z dwóch boisk do siatkówki [28]. #37 Dziś bezimienny, dawniej Daleki. Wystąpił w teledysku zespołu Pustki [30]. #60 w domku była najpewniej druga stołówka, gdyż góruje nad nim komin podobny do komina dawnej ciepłowni [28]. Najczęściej czynna była w wakacje, kiedy studentów było mniej i na Osiedlu jadali głownie uczestnicy wymian studenckich z zagranicy oraz pracownicy i mieszkańcy stali Jelonek. #62 zwany był u Tereski [30]. #64 przed domkiem znajduje się huśtawka z dętki wykonana przez Szymona Kupisza. #66 Był domek dla małżeństw studenckich z dziećmi. #67 z tyłu domku jest koniec osiedla i linie kolejowe. #68 zwany był artystycznym albo muzycznym, w którym na korytarzu stało pianino [28], też zwany Saloon Kot. #69 Domek Puk Puk [30] Między domkami #71 i #71 oraz #64 i #66 znajduje się topolowa alejka. #76 znajdował się obok jednego z dwóch boisk do siatkówki. #83 Dziś jest tam Klub Mam [28]. W budynku mieściła się Naczelna Dyrekcja Stołówek i Bufetów Studenckich w Warszawie, która zarządzała stołówkami uczelni warszawskich [30]. #84 był to budynek poczty. W latach 70-tych XX wieku była tam portiernia, a obok budka telefoniczna. W latach 80-tych XX wieku była ciemnia, gdzie działało kółko fotograficzne. Wejście było od strony Karuzeli. W latach 90-tych XX wieku była tam siedziba straży miejskiej. Dziś jest tu pracownia fusingu [28] i Szkoła Podstawowa dla dzieci z porażeniem mózgowym [22]. #86 kiedyś był sklep mięsny, naprzeciwko zieleniak w zielonej budce (już jej nie ma), a obok cukiernia w blaszanym baraku. Później w jednej części był spożywczak "Społem", najpierw z ekspedientkami, później samoobsługowy. Kolejno następowały po sobie sklepy "Ajent", "Ema", "Prognoza". W latach 80-tych XX wieku. W blaszaku działał bar Bartek z frytkami, kiełbaskami. Obecnie do sklepu wchodzi się od strony dawnej stołówki. #115 Przy domku w 2015 roku stanęła zrobiona z ula biblioteczka plenerowa. Można tu zostawić przeczytane książki i czasopisma oraz płyty CD i wziąć nowe [28]. Została stworzona z inicjatywy Aleksandry Krugły (z d. Piotrowskiej) oraz Anny Góreckiej-Jakimcio. Powstała w stuletnim ulu [30].

Karuzela

Klub Studencki „Karuzela” SM Przyjaźń działał pod numerem #85 jako klub robotniczy osiedla, gdzie mieściły się sala gimnastyczna i biblioteka. Dziś jest to klub studencki [22].

Na początku działał tu Klub Stroitel z salą teatralną na 615 miejsc. Wieczorami odbywały się zajęcia dramatu, recytacji, tańca, muzyki [13]. Budynek budzi podziw swymi rozmiarami. Trenerem atletyki w kółku sportowym był znany zapaśnik Siewiercew, zaś kółko tańca prowadził artysta Wielkiego Teatru Moskiewskiego Sobołow [11]. W jego miejscu po 1955 roku rozpoczął działalność klub studencki „Karuzela”. W klubie znajdował się pub, kawiarnia, bilard, piłkarzyki, lotki, szachy, karty i inne rozrywki [13]. Oprócz referatów i dyskusji odbywały się wieczorki taneczne i występy estradowe. Odbywały się w latach 60-tych XX wieku spotkania ze znanymi aktorami: Andrzejem Boguckim, Danielem Olbrychskim. Działał Dyskusyjny Klub Filmowy, który prowadził krytyk Leon Bukowiecki [16]. W latach 80-tych XX wieku wyświetlane były filmy. Z klubem związana jest cykliczna impreza tzw. Jelonkalia. Klub podupadł w latach 90-tych XX wieku, lecz odżył po 2000 roku [15]. Karuzela przynosiła straty i została zamknięta 1 września 2014 roku [17].

Kino Dar

Pod numerem #88 działało kino Dar [22]. W kinie można było obejrzeć filmy nawet przed premierą [16]. Kino upadło na początku lat 90-tych XX wieku [15]. Przez pewien czas znajdowała się tam hurtownia arbuzów [28]. W jego miejsce pojawiło się w 1994 roku Kolorado, czyli nowoczesna, kolorowa oraz przyjazna dzieciom sala zabaw. Mieści metry zjeżdżalni, tysiące piłeczek, ścianki wspinaczkowe, poduchy do skakania [12]. Siedzenia z kina przez pewien czas służyły w parafii Św. Łukasza na Górczewskiej, lecz zostały spalone podczas pożaru kościoła w 2004 roku [25].

Łaźnia

Pod numerem #90 powstał budynek łaźni parowej (kotłowni) budowniczych PKiN. Dziś mieszczą się tu magiel i pralnia [22]. Jest to jedyny ceglany budynek na osiedlu, ozdobiony trzema białymi arkadami [19].

Szkoła

Domek szkolny na osiedlu już nie istnieje. Był to ostatni, zielony barak na ul.Powstańców Śląskich tuż przy Górczewskiej. Na ganku była szatnia. Był w nim gabinet lekarsko-dentystyczny. Za sale gimnastyczna w czasie niepogody służył korytarz [28].

Klub sportowy

Dla radzieckich robotników pod numerem #77 powstał klub sportowy Stroitiel, gdzie grano w piłkę nożną, koszykówkę, siatkówkę. Znajduje się tam boisko [22]. Po wejściu studentów domek był zwany sportowym. Można było w nim skorzystać z siłowni, uczestniczyć w zajęciach judo i ping-ponga. Za nim było boisko, obok którego przebiegała ścieżka zdrowia. Co kilka metrów stały sprzęty sportowe do pociągania i innych ćwiczeń na drążkach. Pozostały jeszcze takie obok domku #80. Co najmniej do 2000 roku był obok niego jeszcze metalowy samochód do zabaw [28]. Obecnie nadal w południowej części znajduje się teren rekreacyjno-sportowy z boiskiem. Od niedawna na terenie osiedla działa kort tenisowy [14].

Stołówka

W dużym, drewnianym budynku pod numerem #87 mieściła się jedna z dwóch stołówek, przeznaczona dla 2000 osób. Dziś mieszczą się tu hurtownie i siedziby firm [22].

Ratusz

W latach 1999[26]-2001 został wybudowany ratusz, jeden z najnowocześniejszych w stolicy [20]. Ratusz stoi w miejscu rozebranych akademików [10]. Siermiężna, plastikowa architektura otrzymała wielki zegar na elewacji. Dzisiaj ratusz wyróżnia się ogromnym telebimem informacyjnym na fasadzie. Pod gmachem znajduje się jeden z niewielu działających w Warszawie schronów przeciwchemicznych trzymany nadal w ciągłym stanie gotowości [19].

Popiersie generała Józefa Bema

Popiersie znajduje się przy wejściu do ratusza. Projekt wykonali Krzysztof Kontkiewicz i Rafał Pawłowski. [11], a pomnik Ferdynand Jarocha w 1996 roku. Odsłonięcie w 2002 roku poprzedziły (wspólne z ambasadą Węgier) obchody 153. rocznicy Powstania Węgierskiego, w którym gen. Bem brał udział [21].

Street workout

29 marca 2014 roku na wschód od ratusza dzielnicy Bemowo otworzono park do street workoutu. To pierwszy w pełni profesjonalny obiekt tego typu w Warszawie. Przy realizacji podjęto współpracę ze stołeczną grupą Ghetto Workout Poland, która wspierała Dzielnicę pod względem merytorycznym. Strefa do ćwiczeń składa się z kompleksu drążków zamocowanych na różnej wysokości, drabinek, poręczy równoległych oraz elementów parkouru. Nawierzchnię tworzą maty gumowe. Street Workout to popularna dyscyplina, polegająca na użyciu elementów zabudowy miejskiej do wykonywania ćwiczeń z wykorzystaniem własnej masy ciała [29].

XVIII wiek i wcześniej:


XVIII wiek i wcześniej

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XIX wiek:


XIX wiek

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Okres międzywojenny:

Jeszcze w dwudziestoleciu międzywojennym rozciągały się tu pola uprawne i sady poprzecinane polnymi drogami. Wzdłuż ulicy Górczewskiej stały nieliczne drewniane zabudowania wsi Górce [1].

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:

W pierwszych tygodniach II wojny światowej, w rejonie Jelonek, w tym na terenie dzisiejszego Osiedla Przyjaźń, toczyły się walki obronne Warszawy. Od 18 września 1939 roku grupa Leopolda Okulickiego rozpoczęła natarcie w kierunku zachodnim. Była to jedyna akcja ofensywna w czasie obrony stolicy. Zajęte pozycje zostały utrzymane do momentu kapitulacji Warszawy. Podczas walk na Woli sztab Okulickiego mieścił się przy ul. Górczewskiej 122 [2].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Baraki Stalag I B Hohenstein

[1943] Baraki Stalag I B Hohenstein (źródło)

Odbudowa stolicy:

Po wkroczeniu komunistów grunty zostały bezprawnie odebrane właścicielom [18]. W 1951 roku obszar włączono do dzielnicy Wola. Rok później w ekspresowym tempie powstało tu osiedle dla radzieckich budowniczych Pałacu Kultury i Nauki. Osiedle wzniesiono na terenie dawnych sadów, dzieląc je na część robotniczą i inżynierską [11], aby odseparować mieszkańców. Ściany zbudowano z płyt izolowanych wojłokiem żużlowym, obito tynkiem gipsowym. Robotników ulokowano w drewnianych barakach, a inżynierów i kadrę kierowniczą wraz z rodzinami zakwaterowano w fińskich domkach jednorodzinnych. Materiały do budowy baraków pochodziły z rozbiórki obozu jenieckiego Stalag I B Hohenstein pod Olsztynkiem, Kwatery Naczelnego Dowództwa Wojsk Lądowych w Mamerkach oraz kwatery głównej Hitlera – Wilczego Szańca [3][4][5]. Domki fińskie zostały sprowadzone z Finlandii po zakończeniu wojny za sprzedaż polskiego węgla i koksu [4]. Pomysłodawcą transakcji był Jan Mitręga, minister górnictwa i energetyki [8]. Zabudowania pomalowano wówczas na niebiesko-biało i niebiesko-czerwono [6]. Ponieważ Pałac symbolizował przyjaźń polsko-radziecką, od niej pochodzi nazwa Przyjaźń, z rosyjskiego „Drużba”.

Teren osiedla był grodzony drutem kolczastym i strzeżony przez wartownika [8]. Robotników wypuszczano na miasto stosunkowo rzadko [27]. Trybuna Ludu wspominała, że tuż po pracy gnają do baraków, żeby czytać dzieła klasyków marksizmu-leninizmu, ćwiczyć na boisku, szorować się w łaźni, a potem zasypiać snem sprawiedliwego [10].

W domkach typu fińskiego, otoczonych ogródkiem, były trzy pokoje, przedpokój, kuchnia, łazienka i weranda [7]. Natomiast drewniane chaty mieściły około pięćdziesięciu lokatorów w trzy-, cztero- i pięcioosobowych pokojach. W każdym z baraków znajdowała się biblioteczka z książkami z dziedzin przyrodniczych oraz literaturą socjalistyczną.

Po zakończeniu budowy PKiN-u, w 1955 roku Ministerstwo Szkolnictwa Wyższego przejęło osiedle [7]. Zdecydowano się je przeznaczyć na akademiki studenckie i mieszkania dla środowiska uczelnianego. W każdym baraku utworzono szesnaście trzyosobowych pokoi. Osiedle miało być tymczasowe. Nawet dzisiaj jeden natrysk jest na 30 osób i dwa WC - damski i męski [9]. Podobno pod podłogami niektórych studenckich domków znajdowały się „jaskinie hazardu”, do których wchodziło się przez szafki stojące w rogu pokoju [11]. Cechą szczególną osiedla było bogactwo zieleni. W domkach fińskich zakwaterowano kadrę naukową warszawskich uczelni. Działał klub studencki, biblioteka, czytelnia naukowa oraz kino.

W 1955 roku ”baraki pachniały świeżością. Każdy barak miał swoją woźną (oddelegowaną wprost z ministerstw), która wytropiła najmniejszy brudny ręcznik porzucony na umywalce w łazience. Pokój z trzema łóżkami był szczytem luksusu. [..] Woda była zimna, ale bieżąca. Kąpano się w ogromnej łaźni publicznej (raz w tygodniu dla dziewcząt, w pozostałe dni chłopcy). Stypendium wynosiło 300 zł, za całodzienne wyżywienie i mieszkanie trzeba było zapłacić 210. Szło się do kina za 7zł i do klubu Karuzela za 5 zł” [10]. W okresie odwilży październikowej roku 1956 akademik na Jelonkach był jednym z centrów reformatorskich. Z tym miejscem wiąże się pierwszy protest studencki w 1957 roku [27].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Budowa osiedla

[1952] Budowa osiedla (źródło)

Panorama

[1952] Panorama (źródło)

Budowa osiedla Przyjaźń

[1952] Budowa osiedla Przyjaźń (źródło)

Osiedle Przyjaźń - stołówka

[1952] Osiedle Przyjaźń - stołówka (źródło)

Klub Karuzela

[1955] Klub Karuzela (źródło)

Reportaż

[1955] Reportaż (źródło)

Czytelnia naukowa

[1955] Czytelnia naukowa (źródło)

Aleja domków

[1955] Aleja domków (źródło)

Klomb przed Karuzelą

[1955] Klomb przed Karuzelą (źródło)

35-lecie ZSRR

[1957] 35-lecie ZSRR (źródło)

Czytelnia (budynek nr 6), a w tle domek nr 5

[1957] Czytelnia (budynek nr 6), a w tle domek nr 5 (źródło)

Czasy PRL-u:

W latach 60-tych XX wieku osiedle było enklawą wolności. Za pracę w spółdzielniach studenckich Jelonek i Maniuś można było zarobić dziennie 1200 zł, czyli średnią krajową. Lata 70-te XX wieku to eksterytorialność osiedla, a tym samym odcięcie od władzy krajowej. Jedynym uznawanym przez studentów organem był samorząd. Liczyła się fantazja i życie imprezowe [10]. W 1978 roku na osiedlu mieszkało 1190 asystentów i pracowników warszawskich uczelni wraz z rodzinami oraz 1200 studentów [8]. W latach 80-tych XX wieku Centralna Rada Mieszkańców wciąż była jedyną w pełni akceptowaną władzą. Mimo, że obowiązywały kartki na żywność, w stołówce pojawiały się pulpety, gulasz, mielone. W domkach słychać było radia i magnetofony. Jak wspomina Liliana Młynarska „ciepła woda nadal była rarytasem, a w łazienkach wciąż trzeba się było myć nad żelaznymi rynnami. Łaźnia z gorącą wodą była otwierana dwa razy w tygodniu. [...] Pojawili się studenci zagraniczni, głównie ciemnoskórzy adepci medycyny” [10]. Ciekawostką jest, że pochodzili z wrogich sobie plemion, i zdarzały się z tego powodu konflikty, zatem konieczne było przekwaterowanie ich w różne części miasta.

Mieszkali tu m.in. prof. Leszek Balcerowicz, prof. Jerzy Bralczyk, prof. Jerzy Liszkowski, Piotr Nurowski, Andrzej Podsiadło, Krzysztof Tyniec [10] czy prezydent Mali Alpha Oumar Konare [11].

Na początku lat 60-tych XX wieku Stanisław Konarski stał się patronem głównej osiedlowej ulicy [28].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Dawny fryzjer i szewc (nr 7)

[1960] Dawny fryzjer i szewc (nr 7) (źródło)

Okolice domku 183

[1960] Okolice domku 183 (źródło)

Okolice domku 183

[1960] Okolice domku 183 (źródło)

Okolice domku 185

[1960] Okolice domku 185 (źródło)

Okolice domku 185

[1960] Okolice domku 185 (źródło)

Okolice domku 185

[1960] Okolice domku 185 (źródło)

Domek nr 123

[1960] Domek nr 123 (źródło)

Domek nr 123

[1960] Domek nr 123 (źródło)

Lodowisko

[1960] Lodowisko (źródło)

Domki profesorskie

[1960] Domki profesorskie (źródło)

Osiedle

[1961] Osiedle (źródło)

Zabawy na osiedlu

[1961] Zabawy na osiedlu (źródło)

Jeden z budynków osiedlowych

[1961] Jeden z budynków osiedlowych (źródło)

Świetlica

[1961] Świetlica (źródło)

Stołówka

[1961] Stołówka (źródło)

Osiedle

[1961] Osiedle (źródło)

Osiedle Przyjaźń

[1961] Osiedle Przyjaźń (źródło)

Pokój

[1961] Pokój (źródło)

Wejście do budynku szkoły

[1961] Wejście do budynku szkoły (źródło)

Uliczka

[1961] Uliczka (źródło)

Stołówka

[1961] Stołówka (źródło)

Domek 6 z wypożyczalnią

[1961] Domek 6 z wypożyczalnią (źródło)

Biblioteka

[1961] Biblioteka (źródło)

Domek 29

[1962] Domek 29 (źródło)

DS4 Sarna (teren przedszkola)

[1965] DS4 Sarna (teren przedszkola) (źródło)

DS4 Sarna (teren przedszkola)

[1965] DS4 Sarna (teren przedszkola) (źródło)

Dawna apteka (nr 8)

[1965] Dawna apteka (nr 8) (źródło)

Domek 115

[1965] Domek 115 (źródło)

Domek 143

[1965] Domek 143 (źródło)

Studenci SGGW: Zygmunt Juras, Mieczysław Bierzwicki i Marian Krzywicki uczą się w swoim pokoju

[1968] Studenci SGGW: Zygmunt Juras, Mieczysław Bierzwicki i Marian Krzywicki uczą się w swoim pokoju (źródło)

Pasażerowie wsiadają do autobusu nr 163.

[1968] Pasażerowie wsiadają do autobusu nr 163. (źródło)

Domek 152

[1970] Domek 152 (źródło)

Dawna poczta (nr 87)

[1970] Dawna poczta (nr 87) (źródło)

Klub Karuzela

[1971] Klub Karuzela (źródło)

Widok z góry

[1974] Widok z góry (źródło)

Łaźnia (nr 90)

[1975] Łaźnia (nr 90) (źródło)

Boisko - mecz

[1975] Boisko - mecz (źródło)

Pokój z zaznaczonym radiowęzłem

[1976] Pokój z zaznaczonym radiowęzłem (źródło)

Ulica Konarskiego

[1977] Ulica Konarskiego (źródło)

Osiedle zimą

[1977] Osiedle zimą (źródło)

Domek nr 63

[1977] Domek nr 63 (źródło)

Domek 79

[1979] Domek 79 (źródło)

Kino Dar (nr 88)

[1980] Kino Dar (nr 88) (źródło)

Osiedlowa poczta

[1980] Osiedlowa poczta (źródło)

Klub Karuzela

[1980] Klub Karuzela (źródło)

Domek 52

[1981] Domek 52 (źródło)

Domek 77

[1981] Domek 77 (źródło)

Domek 76

[1983] Domek 76 (źródło)

Domek 40

[1984] Domek 40 (źródło)

Część Osiedla, która została zrównana z ziemią podczas poszerzania ul. Powstańców Śląskich

[1985] Część Osiedla, która została zrównana z ziemią podczas poszerzania ul. Powstańców Śląskich (źródło)

Plac przed Karuzelą

[1985] Plac przed Karuzelą (źródło)

Klub Karuzela

[1985] Klub Karuzela (źródło)

Plac zabaw

[1985] Plac zabaw (źródło)

Plac zabaw

[1985] Plac zabaw (źródło)

Domek nr 81

[1985] Domek nr 81 (źródło)

Domek 66

[1987] Domek 66 (źródło)

Przemiany 1989-2000:

W latach 80-tych XX wieku (około 1985-87) rozebrano prawie kwartał osiedla - co najmniej 4 lub 5 długich domów i postawiono tam nowoczesne akademiki [25]: nr 1 Jelonek, Nr 3 Rogaś, Nr 4 Sarna [23][24][19]. Domki zostały rozebrane i sprzedane. Dwa z pięciu stoją W Kwirynowie na przedłużeniu ul Antoniego Kocjana [28]. Mimo dobrych warunków w akademikach panuje pogląd, że „w nowych domach się uczy, a w drewnianych chatach się studiuje” [19].

W 1994 roku, w związku z nowym podziałem administracyjnym Warszawy, osiedle włączono do gminy Bemowo. W latach 90-tych XX wieku klub Karuzela podupadł, a kino Dar zamknięto i w jego miejscu w 1994 roku otwarto salę zabaw Kolorado.

Marta Sapała, mieszkająca tu w latach 90-tych XX wieku wspomina "ogniska palone w pokojach, wielodniowe imprezy przelewające się z pokoju do pokoju, artystyczne instalacje z pociętych mebli i piany z gaśnic. Na osiedlu było więcej obcokrajowców niż Polaków. Na osiedle przychodziły całe stada zboczeńców” [10].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Domek 66

[1989] Domek 66 (źródło)

Kosz do koszykówki

[1990] Kosz do koszykówki (źródło)

Domek nr 42

[1990] Domek nr 42 (źródło)

Plac zabaw

[1991] Plac zabaw (źródło)

Jedno z boisk do siatkówki

[1992] Jedno z boisk do siatkówki (źródło)

Napis „Wyspa Szczęścia” i Napoleon

[1995] Napis „Wyspa Szczęścia” i Napoleon (źródło)

DS1 Jelonek

[1995] DS1 Jelonek (źródło)

DS4 Sarna

[1995] DS4 Sarna (źródło)

Łaźnia (nr 90)

[1995] Łaźnia (nr 90) (źródło)

Plac Zabaw

[1995] Plac Zabaw (źródło)

Domek sportowy nr 77

[1995] Domek sportowy nr 77 (źródło)

Domek nr 62

[1995] Domek nr 62 (źródło)

Domek nr 63

[1995] Domek nr 63 (źródło)

Kiosk przy ul. Konarskiego

[1996] Kiosk przy ul. Konarskiego (źródło)

XXI wiek:

Po 2000 roku w ramach polityki ożywienia kulturalnego na Bemowie, do klubu Karuzela powróciły koncerty, występy kabaretowe, festiwale.

Mieszkańcy mówią, że „dzisiaj nie ma stołówki, trzeba samemu gotować albo jadać na mieście. Obciachem jest praca społeczna. Od dawna nie działa Centralna Rada Mieszkańców. Nie ma też DKF, bo Internet pożarł potrzebę obejrzenia w dobrym towarzystwie ambitnego filmu” [10].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Samochód koło domku 80

[2000] Samochód koło domku 80 (źródło)

Domek nr 49

[2000] Domek nr 49 (źródło)

Domek Saloon Kot nr 68

[2002] Domek Saloon Kot nr 68 (źródło)

Ratusz bemowo

[2003] Ratusz bemowo (źródło)

Ośrodek sportowy

[2006] Ośrodek sportowy (źródło)

Pomnik gen. Bema

[2007] Pomnik gen. Bema (źródło)

Schemat osiedla

[2009] Schemat osiedla (źródło)

Klub Karuzela

[2010] Klub Karuzela (źródło)

Nowe akademiki

[2010] Nowe akademiki (źródło)

Teren osiedla

[2010] Teren osiedla (źródło)

Bar w klubie

[2010] Bar w klubie (źródło)

Osiedle zasłoniły ekrany

[2010] Osiedle zasłoniły ekrany (źródło)

Kolorado

[2011] Kolorado (źródło)

Klub Karuzela

[2011] Klub Karuzela (źródło)

Domki profesorskie

[2011] Domki profesorskie (źródło)

Ganek

[2011] Ganek (źródło)

Jeden z domków

[2012] Jeden z domków (źródło)

Dawna stołówka

[2013] Dawna stołówka (źródło)

Właz studzienki

[2013] Właz studzienki (źródło)

Widok ratusza

[2014] Widok ratusza (źródło)

Widok z powietrza

[2014] Widok z powietrza (źródło)

Widok z powietrza

[2014] Widok z powietrza (źródło)

Biblioteka

[2014] Biblioteka (źródło)

Alejka

[2014] Alejka (źródło)

Domki

[2014] Domki (źródło)

Klub Karuzela

[2014] Klub Karuzela (źródło)

Domek 80 - plac zabaw

[2014] Domek 80 - plac zabaw (źródło)

Domek 60

[2014] Domek 60 (źródło)

Wejście z boku Karuzeli

[2014] Wejście z boku Karuzeli (źródło)

Sklep

[2014] Sklep (źródło)

Plan

[2015] Plan (źródło)

Ratusz Bemowo

[2015] Ratusz Bemowo (źródło)

Biblioteczka plenerowa

[2015] Biblioteczka plenerowa (źródło)

Domek 38

[2015] Domek 38 (źródło)

Widok znad boiska

[2015] Widok znad boiska (źródło)

Kolorado (nr 88)

[2015] Kolorado (nr 88) (źródło)

Lokalizacja Street Workoutu

[2016] Lokalizacja Street Workoutu (źródło)

Street Workout

[2016] Street Workout (źródło)

Plan kampusu

[2016] Plan kampusu (źródło)

Plan kampusu

[2016] Plan kampusu (źródło)

Biblioteka (nr 6)

[2016] Biblioteka (nr 6) (źródło)

Osiedle profesorskie w kolonii

[2016] Osiedle profesorskie w kolonii (źródło)

Osiedle profesorskie w kolonii (nr 165)

[2016] Osiedle profesorskie w kolonii (nr 165) (źródło)

Plac Adama Małysza (nr 171)

[2016] Plac Adama Małysza (nr 171) (źródło)

Dawna stołówka (nr 87)

[2016] Dawna stołówka (nr 87) (źródło)

Dawna stołówka (nr 87)

[2016] Dawna stołówka (nr 87) (źródło)

Dawna stołówka (nr 87)

[2016] Dawna stołówka (nr 87) (źródło)

Dawna stołówka (nr 87)

[2016] Dawna stołówka (nr 87) (źródło)

Dawna stołówka (nr 87)

[2016] Dawna stołówka (nr 87) (źródło)

Zaplecze remontowe Osiedla

[2016] Zaplecze remontowe Osiedla (źródło)

Zaplecze remontowe Osiedla

[2016] Zaplecze remontowe Osiedla (źródło)

Domek nr 32

[2016] Domek nr 32 (źródło)

Domek nr 30

[2016] Domek nr 30 (źródło)

Domek nr 42

[2016] Domek nr 42 (źródło)

Domek nr 37

[2016] Domek nr 37 (źródło)

Domek nr 39

[2016] Domek nr 39 (źródło)

Domek nr 60

[2016] Domek nr 60 (źródło)

Domek nr 59

[2016] Domek nr 59 (źródło)

Domek nr 72

[2016] Domek nr 72 (źródło)

Plan osiedla

[2017] Plan osiedla (źródło)

Opis przygotowano: 2015-09