Cmentarz Mauzoleum Żołnierzy Radzieckich (ul. Żwirki i Wigury #10) to wojenna nekropolia. Skrywa prochy 21468 żołnierzy radzieckich, którzy polegli w walkach o Warszawę w latach 1944-1945. Ich prochy zostały ekshumowane i przeniesione tu po 1949 roku [2]. Pogrzebani zostali żołnierze walczący w różnych formacjach 1 Frontu Białoruskiego, m.in. 8 Armia Gwardii, 28, 47, 48, 65, 69 oraz 70 Armia, 2 Armia Pancerna Grupy Kawalerii Zmechanizowanej, 6 i 16 Armia Lotnicza, 46 Korpus Strzelecki, 2 i 7 Korpus Kawalerii oraz 1 Korpus Pancerny Gwardii [12]. Służyli tu nie tylko Białorusini, także Rosjanie, Kazachowie, Ukraińcy i żołnierze innych narodowości będących częścią ZSRR [4]. Na cmentarzu spoczywają również Żydzi walczący w szeregach Armii Czerwonej [8].

Nekropolia ma charakter rozległego parku z elementami mauzoleum o powierzchni 19.2 ha [2] (16.5 ha [14]). Od ul. Żwirki i Wigury do centralnej części [5] przez trzy tarasy [14] wiedzie aleja. Na jej końcu znajduje się granitowy obelisk [5]. Przy wejściu na teren cmentarza od strony ul. Żwirki i Wigury stoją dwa postumenty z płaskorzeźbami oraz informacjami w językach polskim i rosyjskim [6], przedstawiającymi wyzwolenie terytorium polskiego spod okupacji niemieckiej [7]. Po obu stronach alei głównej rozmieszczono 138 grobów oficerów oraz Bohaterów Związku Radzieckiego, znanych z nazwiska. Innych żołnierzy pochowano w 626 mogiłach zbiorowych, oznaczonych jedynie słupkami z numerami pól grobowych i czerwoną gwiazdą, chociaż wielu z nich jest znanych [9]. Inne źródła mówią o 294 grobach oraz 540 mogiłach [12] albo o 834 mogiłach [2]. Przy niektórych mogiłach da się zauważyć pomarańczowo-czarne wstążki, oznaczające, że pochowany odznaczony został orderami wojennymi [7].

Oprócz głównego dojścia, do obelisku prowadzą dwie boczne aleje. Rozrośnięte drzewa zasłoniły w tych alejach widok na obelisk. Wśród drzew sporą grupę stanowią gatunki roślin iglastych. Działka z parkiem i cmentarzem ma kształt zbliżony do trójkąta. Możliwe, że taki kształt to pozostałość ulicy prowadzącej od ul. Racławickiej, przez pola "Agrilu", do ul. Rakowieckiej [12].

Projekt cmentarza sporządził Bohdan Lachert. Dwóch artystów plastyków Jerzy Jarnuszkiewicz i Stanisław Lisowski było autorami wystroju rzeźbiarskiego monumentu, do realizacji którego zatrudniono 15 rzeźbiarzy. Są jednak rozbieżności dotyczące współautorstwa. Jako autora projektu zieleni źródła podają Władysława Niemirskiego [11], Zofia Dworakowską [12] czy też Irmę Ignaczak, a współautorstwo pomnika przypisują Ob. Kewhiszwili [10]. W projektowaniu całości mogli też brać udział Irena Czarkowska [12] i Zygmunt Kleyff [1]. Projekt wyłoniono z konkursu ogłoszonego wśród studentów ASP [10] oraz otrzymał on po wykonaniu Państwową Nagrodę Artystyczną pierwszego stopnia [1].

W centrum parku znajduje się obelisk z inskrypcjami na cokole oraz z gwiazdami pięcioramiennymi [12] na którym jeszcze do niedawna widniał napis: Ku wiecznej chwale bohaterskich żołnierzy niezwyciężonej Armii Radzieckiej, poległych w bojach z hitlerowskim najeźdźcą o wyzwolenie Polski i naszej stolicy Warszawy. Zmieniono go na: Pamięci żołnierzy armii radzieckiej poległych o wyzwolenie Polski spod okupacji niemieckiej w latach 1944-1945 [4].

Po obu stronach obelisku znajdują się monumentalne rzeźby żołnierzy Armii Czerwonej. Pierwsza, zatytułowana "Bohaterstwo" (po lewej) jest dziełem Jerzego Jarnuszkiewicza. Druga, "Ofiarność” (po prawej), wyszła spod dłuta Stanisława Lisowskiego [7]. Rzeźby zostały wykonane z brązu i mają wysokość 3 metrów [3]. W zależności od źródła można znaleźć informacje, że obelisk mierzy 21 [7], 23, 31, 35 [12][5] lub 38 [11] metrów wysokości.

Na zdjęciu lotniczym z 1945 roku na południe od ogródków działkowych Rakowiec znajdowało się pole lub łąka, ciągnące się do skrzyżowania z ul. Racławicką. Były to grunty dóbr ziemskich Folwarku Rakowiec, czyli teren Mokotowa [12], dokładniej obszar Wyględów [11].

Pomysł budowy cmentarza powstał w 1949 roku. Cała inwestycję wykonano zimą i wiosną 1950 roku. 19 kwietnia obelisk był już gotowy. Uroczyste otwarcie miało miejsce 9 maja 1950 roku [12].

Po 1989 roku cmentarz zaczął zwracać uwagę, że zajmuje zbyt wiele miejsca, a pomnik nie przystaje do dzisiejszych czasów [1].

W 2010 roku oprawa rzeźbiarska mauzoleum została poddana konserwacji i odnowieniu [7].

Cmentarz wiele razy padał ofiarą wandalizmu. W 2010 roku na cokołach mauzoleum pojawił się napis: Tusk chcemy prawdy o Smoleńsku, a w 2017 roku na schodach nieznani sprawcy nanieśli 15 rysunków przedstawiających czarną swastykę i odciski stóp w czerwonym kolorze na tle flagi państwowej Izraela [13].