ROD-y Sowińskiego i Wola


ROD-y Sowińskiego i Wola

Teren obejmują ogródki działkowe na północ i południe od ul. Olbrachta. Te położone na północ są jednymi z pierwszych w Warszawie, założone na terenie podarowanym w tym celu przez żonę Piłsudskiego, w miejscu dawnego umocnienia Twierdzy Warszawa (zwane było punktem oporu Górce). Ogródki na południu powstały po II wojnie światowej.

altanaaltanafortfortgrunty orne i sadygrunty orne i sadywzniesieniewzniesienie

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   ulica Jana Olbrachta
  • Rok powstania:  1936-1967
  • Obszar MSI:  Ulrychów
  • Wysokość:   0 m
  • Funkcja:  rekreacyjna
  • Styl:  angielski (krajobrazowy)
  • Związane osoby: Piłsudski Józef

Opis urbanistyczny:

Na opisywanym terenie znajdują się ogródki działkowe. Na południe od ul. Olbrachta mieści się ROD Wola (ul. Olbrachta #27), a na północ ROD im. Gen. Józefa Sowińskiego (ul. Olbrachta #72). W sąsiedztwie części północnej od zachodu jest pas opuszczonych ogródków działkowych, który prowadzi do pozostałości umocnienia Górce z czasów Twierdzy Warszawa.

Obiekty, pomniki, tablice:

ROD im. gen. Józefa Sowińskiego

Ogród zajmuje powierzchnię 4.5 ha i liczy 85 działek [5]. Na terenie ogrodów znajduje się świetlica, która bywa wykorzystywana na imprezy okolicznościowe i spotkania rodzinne. Składa się z dwóch mniejszych sal, zaplecza kuchennego i dwóch toalet [8].

Z inicjatywy Aleksandry Piłsudskiej, żony Józefa Piłsudskiego, w 1936 roku nisko zarabiającym robotnikom oraz rodzinom wielodzietnym z Woli przekazano w użytkowanie część umocnień Fortu Wola w celu założenia tzw. Działek. Terenem opiekował się Magistrat. Początkowo tereny pokrywały szańce i doły strzeleckie. Nowi działkowcy dokonali niwelacji z pomocą wojska. Zlikwidowano wzniesienie nad fosą, tzw. Góry. Nie zasypano fosy fortu, ponieważ woda w niej była czysta [1].

Powstał ogród o powierzchni 4.17 ha. Jesienią 1937 roku było 17 użytkowników działek, każdy z nich zagospodarował dowolnej wielkości obszar. Działki były tak duże, że zaorywano je pługiem konnym. Dominowały działki ziemniaczano-warzywne. W 1938 roku pierwszym przewodniczącym został Jan Czuber, który zbierał opłaty i odprowadzał je do Pałacu Przychodów i Rozliczeń Skarbu Państwa. Prowizorycznie ogrodzono ogród drutem kolczastym [1].

Z ogrodu korzystano w czasie okupacji hitlerowskiej. Było w nim wówczas 52 działek [1].

W 1945 roku ogród był poorany okopami i zdewastowany. Zniknęło ogrodzenie. Po wyzwoleniu teren został oczyszczony z min i amunicji. W 1950 roku teren ponownie ogrodzono drutem kolczastym na drewnianych kołkach z drewnianą bramą. Materiał pochodził z ogrodu działkowego w miejscu przyszłego Stadionu Dziesięciolecia [1].

W 1952 roku zbudowano świetlicę o powierzchni 24 m2. Materiał pochodził z istniejącej tu drewnianej ziemianki, którą rozebrali dwaj działkowcy Jan Czuber i Tadeusz Pruszkowski. Dodatkowo wykonano trzy ławy, które istnieją do dzisiaj i dwa stoły. Świetlica była ciemna i wilgotna bez podłogi. Na terenie ogrodu początkowo były tylko dwie altany (pierwszą altanę na działce nr. 5, która stoi do dnia dzisiejszego, zbudował Bolesław Adamiec). W 1954 roku założono dwie studzienki abisynki [1].

Działalność organizacyjna i gospodarcza rozpoczęła się w 1957 roku. Do czerwca 1960 roku wykonano ogrodzenie z siatki metalowej rozpiętej na metalowych słupach umocowanych na wspornikach betonowych oraz zamontowano dwie bramy metalowe z furtkami i furtkę od ul. Białowiejskiej Wybetonowano szambo i postawiono WC. Od 18 sierpnia 1961 roku do 7 września 1963 roku wykonano drogę o nawierzchni żwirowo-gliniastej na podłożu żużla paleniskowego. Doprowadzono letni wodociąg sieciowy z ujęciami w 14 punktach. Prace wykonała Spółdzielnia Pracy Urządzeń Terenów Oświatowych. Ogród liczył wówczas 76 działek [1].

Do 1967 roku ogród określany był mianem P.O.D. Wola – Jelonki przy ul. Szańcowej. Od 1968 roku zmienił nazwę na Pracowniczy Ogród Działkowy im. Gen J. Sowińskiego przy ul. J. Olbrachta [1].

15 maja 1976 roku podjęto uchwałę o budowie Domu Działkowca i magazynu. W czerwcu rozpoczęto budowę świetlicy o powierzchni 60 m2, którą ukończono we wrześniu, a oddano do użytku rok później. Nawiązano współpracę z Państwowym Domem Dziecka nr. 15 przy ul. Brożka 26 i zapraszano dzieci w dniu ich święta [1].

W latach 1986-1987 ogród zdobył I miejsce w konkursie ogródków działkowych [1].

W 2020 roku została wykonana modernizacja wjazdu [3].

ROD Wola

Teren po II wojnie światowej pokrywały okopy i rowy przeciwczołgowe.

ROD Wola został założony w 1967 roku. Ma powierzchnię 2.9 ha i znajduje się na nim 77 działek [5].

Opuszczone ogródki działkowe

Część ta została zagospodarowana ogródkami na początku lat 80-tych XX wieku. Zostały opuszczone ok. 2010 roku.

XVIII wiek i wcześniej:


XVIII wiek i wcześniej

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XIX wiek:

Punktu oporu Górce

Dzieło flankujące pośrednie (punktu oporu Górce [7]) to pozostałość po fortyfikacjach należących do pasa fortów wewnętrznych Twierdzy Warszawa. Była to budowla ziemna, leżąca przy drodze fortowej między fortem Parysów-Bema i fortem Wola [2]. Powstała pod koniec XIX wieku [4] i przetrwała rozbiórkę Twierdzy w 1909 roku [6]. Dzieło otacza fosa, która w okresie zwiększonych opadów wypełnia się wodą.

Okres międzywojenny:

Pierwszy ogród działkowy założono w części północnej w 1936 roku [1].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Umocnienia

[1931] Umocnienia (źródło)

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:


II wojna światowa i Powstanie Warszawskie

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Odbudowa stolicy:


Odbudowa stolicy

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Pola

[1945] Pola (źródło)

Czasy PRL-u:

Ogród na południe od ul. Olbrachta powstał w 1967 roku [5], a ogródki działkowe na zachód od ROD im. gen. Józefa Sowińskiego istniały od początku lat 80-tych XX wieku [7].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Ogrody ROD Sowińskiego

[1970] Ogrody ROD Sowińskiego (źródło)

Ogrody ROD Sowińskiego

[1970] Ogrody ROD Sowińskiego (źródło)

Ogrody ROD Sowińskiego

[1970] Ogrody ROD Sowińskiego (źródło)

Ogrody ROD Sowińskiego

[1970] Ogrody ROD Sowińskiego (źródło)

Ogrody ROD Sowińskiego

[1970] Ogrody ROD Sowińskiego (źródło)

Ogrody ROD Sowińskiego

[1970] Ogrody ROD Sowińskiego (źródło)

Ogrody ROD Sowińskiego

[1970] Ogrody ROD Sowińskiego (źródło)

Ogródki

[1982] Ogródki (źródło)

Przemiany 1989-2000:


Przemiany 1989-2000

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

XXI wiek:


XXI wiek

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Ogródki działkowe

[2010] Ogródki działkowe (źródło)

Świetlica

[2015] Świetlica (źródło)

Ogrody ROD Sowińskiego

[2016] Ogrody ROD Sowińskiego (źródło)

Ogrody ROD Sowińskiego

[2016] Ogrody ROD Sowińskiego (źródło)

Sala Bankietowa

[2016] Sala Bankietowa (źródło)

Plan ROD Sowińskiego

[2017] Plan ROD Sowińskiego (źródło)

Dom Działkowca

[2018] Dom Działkowca (źródło)

Dom Działkowca

[2018] Dom Działkowca (źródło)

Ogródki

[2018] Ogródki (źródło)

Fosa

[2018] Fosa (źródło)

Fragment fosy

[2019] Fragment fosy (źródło)

Fragment fosy

[2019] Fragment fosy (źródło)

Opuszczone ogrody działkowe

[2019] Opuszczone ogrody działkowe (źródło)

Brama do opuszczonych ogródków

[2019] Brama do opuszczonych ogródków (źródło)

Fosa

[2019] Fosa (źródło)

Nowa brama

[2020] Nowa brama (źródło)

Dno fosy

[2020] Dno fosy (źródło)

Opis przygotowano: 2021-01