Bristol Hotel


Bristol Hotel

To miejsce tworzy historia dwóch budynków. Pierwszym był Pałac Tarnowskich. Od XVII wieku był wielokrotnie przebudowywany i przechodził z rąk do rąk, Dodatkowo do jednej z jego oficyn przylegała brama ul. Karowej. Drugi budynek to powstały w miejscu pałacu XIX-wieczny hotel Bristol (biorąc pod uwagę datę rozpoczęcia budowy), który przetrwał niezniszczony przez dwie wojny światowe. Jest to obecnie najstarszy hotel w Warszawie, bogato zdobiony i wyróżniający się gloriettą w narożniku. Jest to też jeden z najlepszych i najdroższych hoteli, w którym mieszkało się wiele słynnych postaci. Niektóre z nich, jak Ignacy Jan Paderewski czy Wojciech Kossak mieli nawet pokoje na stałe.

altanaaltanabasenbasenhotelhotelkawiarniakawiarniarejestr zabytkówrejestr zabytkówzabudowa śródmiejskazabudowa śródmiejskazabytkowy budynekzabytkowy budynekzbiorowe zakwaterowaniezbiorowe zakwaterowanie

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   ulica Karowa, ulica Krakowskie Przedmieście
  • Rok powstania:  1898-1901
  • Obszar MSI:  Śródmieście Północne
  • Wysokość:   18 m
  • Funkcja:  usługowa
  • Styl:  historyzm (neo), secesja
  • Związane osoby: Coustou Charles Pierre, Czartoryska Izabela, Czartoryski Kazimierz, Jestys Tadeusz, Kiepura Jan, Kossak Wojciech, Kostka Potocki Stanisław, Lubomirski Stanisław Hierakliusz, Marconi Władysław, Mączyński Franciszek, Paderewski Ignacy Jan , Piłsudski Józef, Rawicz Władysław, Rosato Anita, Roszkowski Stanisław, Skrzynecki Jan, Skłodowska-Curie Maria, Stryjeński Tadeusz, Szczerbiński Zdzisław, Szymanowski Karol, Tarnowska Urszula, Tarnowski Rafał, Thatcher Margaret, Uniechowski Antoni, Wagner młodszy Otto, Zaremba Emauel

Opis urbanistyczny:

Hotel Bristol (ul. Krakowskie Przedmieście #42/44) jest najstarszym działającym hotelem w Warszawie [14].

Do realizacji budynku w stylu neorenesansowym wybrano Władysława Marconiego na podstawie secesyjnego projektu Tadeusza Stryjeńskiego i Franciszka Mączyńskiego [2]. Marconi urozmaicił budowlę charakterystyczną gloriettą [1] w formie okrągłej, murowanej altanki wspartej na kolumnach i wzniesionej ponad narożnikiem hotelu. Niedaleko, u zbiegu Krakowskiego Przedmieścia i Królewskiej, podobne zwieńczenie miał narożnik kamienicy Karola Beyera [19]. Dekoracje wykonane zostały pod nadzorem Zdzisława Szczerbińskiego [1].

Hotel dawniej

Był to pięciopiętrowy budynek. Mieścił się w czworoboku naokoło wewnętrznego podwórza, w którym znajdował się śliczny ogród. Sutenery wykorzystywane były na kuchnię, spiżarnie, piwnice, lodownie i jadalnie dla pracowników oraz dla służby gości hotelowych. Znajdowały się też kotły centralnego ogrzewania hotelu, różne magazyny oraz zaplecza sklepów. Na parterze i antresoli działało od strony ul. Krakowskie Przedmieście sześć sklepów (m.in. salon fryzjerski braci Białobłockich, sklep z artykułami żelaznymi Krzysztof Brun i Syn [3]), a od strony ul. Karowej trzy następne. Także na parterze była zlokalizowana czytelnia i główna sala restauracyjna z pięknie oświetlonym plafonem, a po prawej stronie Sala Błękitna oraz bar. Oddzielnie wejście od ulicy Karowej prowadziło poprzez korytarz, szatnię i salonik do Sali Malinowej, gdzie odbywały się przyjęcia, wesela i bale [1].

Hotel był bardzo nowoczesny i w zasadzie samowystarczalny. Miał własną elektrownię [21], centralne ogrzewanie, mało znane wówczas w Warszawie, podwójną wentylację, elektryczny zegar, maszynę do trzepania dywanów umieszczoną pod dachem i skonstruowaną tak, by kurz unosił się ponad dachem oraz urządzenie do wyrabiania lodu [30]. Stropy, podłogi i ściany działowe były ogniotrwałe. Na każdym piętrze były hydranty przeciwpożarowe. Zakupiona była również drabina ratunkowa [21]. Dla wygody gości znajdowały się urząd pocztowy, fryzjer, fotograf, sklepy, kwiaciarnia [28]. Hotel posiadał jedenaście wind (jedna kryształowa winda otoczona była żelazną balustradą zabierała 8 osób i poruszała się z prędkością 110 cm/sekundę, robiła wrażenie karety z bajki z fotelikami do siedzenia [1]. Została przekazana na złom w 1969 roku [21]). Miał sześć numerów telefonicznych (na 800 numerów w Warszawie w tamtym czasie). Hotel dysponował [18] 243 [22] pokojami o różnym standardzie. W apartamentach ustawiono meble z różnych epok [18]. Pokoje znajdowały się na 4 piętrach, na każdym po 50 numerów. 80 pomieszczeń miało przedpokój, sypialnię i salon. W 20 były łazienki i WC, resztę zaopatrzono w umywalnie z marmurowymi blatami. 120 pokoi było pojedynczych, ale można je było łączyć drzwiami w amfiladzie [21]. Na piątym piętrze znajdowały się mieszkania dyrektora, personelu hotelowego, pralnia, pokoik dla chorych oraz 10 najtańszych pokoi [1]. Wnętrze hotelu zdobiły stiuki, stylowe meble, obrazy i rysunki Antoniego Uniechowskiego. Na pierwszym piętrze znajdowały się dwa luksusowe apartamenty. Jeden w stylu secesji z meblami z mahoniu, kryształowymi lustrami i malowidłami na ścianach i suficie. Drugi w stylu Ludwika XVI z boazerią z białego drzewa, meblami w kolorze lilowo-różowym i kryształowymi lustrami. W alkowie, za ciężką kotarą znajdowały się dwa stylowe łoża, a tuż przy niej mieściła się łazienka z białymi kafelkami [22]. Całość była oświetlona przez stylowe ample z brązu [1]. Do obsługi gości wykorzystywano ośmioosobowe omnibusy elektryczne z silnikiem o mocy 30 KM osiągające prędkość do 20 km/h [25]

Ze wspaniałego hallu recepcji, opatrzonego złotą klatką windy, przechodziło się na parterze do sali jadalnej, balowej i do czytelni. Dziedziniec wewnętrzny nakryty był dachem kryształowym, pod którym czekała na gości w zimie obszerna oranżeria, pełna egzotycznych drzew i kwiatów, roztrzepotana przelotami papużek. Szybką windą można było dostać się do okrągłej gloriety na szczycie budynku, skąd hotelowym gościom proponowano fotografowanie z góry miasta [20].

Hotel obecnie

Obecnie obiekt posiada 205 pokoi (w tym 32 apartamenty i 2 pokoje przystosowane dla osób niepełnosprawnych) wyposażonych m.in. w łazienki wykładaną marmurem, telewizję, radio, telefon, mini barek, klimatyzację, Internet, zestaw do parzenia kawy i herbaty oraz biurko. Jedno- i dwuosobowe pokoje oraz apartamenty rozlokowane są na sześciu piętrach budynku. Trzy piętra przeznaczone są dla osób niepalących. W hotelu znajdują się restauracje, jak Marconi Restaurant, Restauracja Malinowa, Cafe Bristol i Column Bar. Mieszczą się w nim też dwie sale bankietowe, centrum biznesu (10 sal), biblioteka, basen, solarium, sauna, łaźnia parowa, siłownia [2] oraz kasyno [6] Za najdroższy apartament płaci się 9 tys. zł za noc [22].

Pokoje gościnne zaprojektowane przez Anitę Rosato to połączenie stylu art deco z nowoczesnym luksusem. W obiekcie znajduje się 168 pokoi gościnnych i 38 apartamentów w kolorach kości słoniowej i błękitu z hebanowymi meblami. Polerowany nikiel, drewno, błyszczący lakier i lustra z ciętego szkła, połączono z wykończeniem z satyny, moheru i wełny. W strefie spa zamontowano złote i białe lampy, które oświetlają ściany obłożone skórą węgorza w recepcji. Hotel wyposażono w wewnętrzny basen i siłownię, a także w gabinety masażu. Powstała winiarnia Advinture, którą wyposażono m.in. w odlewane z brązu oprawy świateł, lustro z fazowanego szkła i spękane dekoracyjne płyty. W Barze Kolumnowym odnowiono fryz projektu Otto Wagnera oraz kolumny, na których zamontowano ozdobne oprawy. Atmosferę ocieplają zaokrąglone, skórzane wyspy bankietowe i fotele z wysokim oparciem [24]. W restauracji wciąż podawane są legendarne florentynki i bristolowskie kremówki [30]. W recepcji głównej powieszono kompozycję z 600 ręcznie kutych mosiężnych liści [9].

Z Bristolem związane były m.in. takie osoby, jak Enrico Caruso, Marlena Dietrich, Karol Szymanowski, Artur Rubinstein, Jan Kiepura, Witold Małcużyński, Charles de Gaulle, Willy Brandt, Herbert Hoover, John Kennedy, Richard Nixon, Wojciech Kossak, Pablo Picasso, Margaret Thatcher, Woody Allen, Michael Jackson, królowa Elżbieta II, cesarz Akihito, Maria Curie-Skłodowska, muzycy The Rolling Stones, Bill Gates, Jacquelline Kennedy-Onasis, Lucyna Messal, Sophia Loren, Placido Domingo, Helmut Kohl, Jacques Chirac, Książe Karol, Gerhard Schroeder, George W. Bush, Tina Turner, Edward Grierg, Richard Strauss, Paul Anka, Jose Carreras [22][20][24][28][30][18][10][1] [11][14]. Tabliczki z nazwiskami sławnych osób, goszczących w Bristolu, można zobaczyć w holu przy recepcji [23].

Obiekty, pomniki, tablice:

Sale konferencyjne

Jest sześć tzw. salonów spotkań. Największa sala Chopin jest połączeniem dwóch pomieszczeń i jednorazowo pomieści 260 gości. Znajdziemy tu elementy stylu secesyjnego. W sali Moniuszko mieści się 55 osób, a charakteryzuje się ona stonowaną kolorystyką i atmosferą idealną na wieczorne koktajle. Sala Kiepura mieści się przy balkonie i stanowi miejsce na spotkania dla 50 osób. W sali Kossak na 40 osób zetkniemy się z kolorystyką inspirowaną obrazami słynnego malarza. W salonie Reymont odnaleźć można inspirację stylem kubistycznym. Ta sala stanowi miejsce dla 25-osobowej grupy. Ostatnią z wyremontowanych sal jest salon Mickiewicz. Pomieści on jednocześnie 12 osób przy jednym stole. W salach zastosowano nowoczesne rozwiązania technologiczne. Pozostałe sale hotelu przeznaczone do organizacji konferencji, szkoleń oraz spotkań i bankietów to hol recepcyjny mieszczący 180 osób, sala Słowacki dla 60 osób, sala Marconi III dla 120 osób, Malinowa dla 100 osób oraz salon Curie dla 12 osób [13].

Apartamenty

Apartament Paderewski ma 106 metrów kwadratowych. Jest w nim sypialnia, salon, jadalnia, dwie łazienki i balkon z widokiem na Trakt Królewski. W pokojach są sofy i fotele z początku XX wieku, złocony sekretarzyk, kryształowe żyrandole, bogato zdobione lustra oraz autentyczne biurko i krzesło, które należały do Ignacego Paderewskiego. Apartament można łączyć z siedmioma innymi pokojami. To największy i najbardziej luksusowy z hotelowych apartamentów [32]. Czteroosobowe apartamenty Deluxe (99 m2), Grand (57 m2) i Junior (51 m2) oraz dwuosobowy apartament Bristol (54m2) stanowią połączenie historycznego stylu hotelu Art Deco z nowoczesnym wzornictwem. Deluxe składa się z osobnej sypialni z garderobą, salonu ze stołem i kącikiem wypoczynkowym, łazienki i dodatkowej toalety dla gości. Meble wykonane na zamówienie oraz kryształowe lampy, miękkie tkaniny, lustra i wazony sprowadzane z Paryża, Londynu, Lizbony i Nowego Jorku tworzą luksusowy charakter. W Grandzie sypialnia oświetlona jest stylowymi kinkietami z hebanu i brązu. Wszystkie apartamenty mają oddzieloną sypialnię od pokoju dziennego [32].

XVIII wiek i wcześniej:

Historia posesji sięga czasów, kiedy prowadził tędy gościniec do średniowiecznej siedziby książąt mazowieckich. W dokumentach z XV wieku istnieje wzmianka, że znajdował się tu kirkut [1] (pierwszy cmentarz żydowski w Warszawie [3]). Na początku XVI wieku miał tu swoja posiadłość burmistrz starej Warszawy i malarz Serafin [3].

Pałac został wzniesiony dla starosty tczewskiego Franciszka Andraulta w 1655 roku [26]. Pod koniec XVI wieku stał w tym miejscu dwór Andrzeja Czarneckiego, wielkiego miłośnika koni. W 1694 roku posiadłość nabył późniejszy kasztelan wileński książę Kazimierz Czartoryski. Przed pałacem znajdował się wtedy wspaniały ogród w stylu francuskim [1]. Około 1732 roku pałacyk został przekształcony [16]. Po jego śmierci, w latach 1741-1758 pałacem zajmowała się jego żona, Izabela z Morsztynów Czartoryska. W latach 1758-1783 pałac przeszedł do Stanisława Lubomirskiego, który przebudował pałac w okresie 1760-1763 według projektu Charlesa Pierre’a Coustou [16]. Stanisław Lubomirski sprzedał go Stanisławowi Kostce Potockiemu [3]. W latach 1783-1794 właścicielem był Ignacy Potocki [16]. Potoccy sprzedali w 1802 roku pałac hr. Rafałowi Tarnowskiemu i jego małżonce Urszuli z Ustrzyckich [1].

Pałac Tarnowskich

Początkowo XVIII-wieczny pałac Tarnowskich był parterowy, następnie był kilkakrotnie przebudowany w XVIII wieku [26]. Jego ozdobą było rokokowe wnętrze, ponoć zaprojektowane przez Aurela Meissoniera. Gdy pałac burzono, wystrój jednej z salek zdemontowano. Można go nadal obejrzeć w apartamencie księcia Stanisława Poniatowskiego w Zamku Królewskim [19].

Towarzystwo Przyjaciół Nauk prowadziło tu od 1804 roku sesje wydziałów: matematycznego, filozoficznego oraz historii, literatury i języka. W 1809 roku pałac zajęto na kwaterę głównodowodzącego wojsk austriackich, gen. Maiersfelda. Z pokoju pani Peszke, na końcu długiej oficyny zachodzącej na tyły ogrodu, Józef Krasiński (mjr warszawskiej gwardii narodowej) porozumiewał się dzięki teleskopowi z mjr. Józefem Hornowskim (dowódcą garnizonu wojsk napoleońskich na Pradze), mającym kwaterę w nadbrzeżnej kamienicy. Mogło to wpłynąć na przekazanie władzy nad miastem mjr. Krasińskiemu 1 czerwca 1809 roku przez wycofujące się wojska austriackie. W czasie powstania listopadowego mieszkał tu wódz naczelny generał Jan Skrzynecki z rodziną. 15 sierpnia 1831 roku, z powodu unikania przez niego walki, zebrany tłum próbował wedrzeć się do pałacu w celu samosądu na rodzinie generała. Do tego jednak ostatecznie nie doszło dzięki dowódcy Gwardii Narodowej gen. Antoniemu Ostrowskiego oraz gubernatorowi Warszawy Janowi Krukowieckiego [26]. W latach 1839-1844 właścicielką była Olimpia z Tarnowskich Grabowska, a po 1844 roku Józef Oranowski, który sprzedał część Barbarze Górskiej. Od 1823 do 1829 roku działała tu wytwórnia instrumentów dętych i wyrobów tokarskich Wilhelma Wernitza. Później mieścił się tu skład maszyn i narzędzi rolniczych A. Muszyńskiego. W latach 1856-1861 mieściła się w pałacu Resursa Obywatelska, a następnie Bank Dyskontowy (po rozbiórce pałacu we własnej siedzibie przy Fredry). W 1882 roku oficyna pałacu została nadbudowana według projektu Kazimierza Loewe, umieszczając w skrzydle atelier fotograficzne E. Troczewskiego [3] oraz restauracja Norkowskiego. 10 listopada [33] 1895 roku Barbara Górska sprzedała pałac Towarzystwu Budowy i Prowadzenia Hotelów. W 1895-1897 na terenie ogrodów pałacowych wzniesiono gmach panoramy Golgota Jana Styki [3].

W trakcie rozbiórki pałacu w styczniu 1899 roku, pod podłogą natrafiono na kilka sztuk broni palnej i siecznej (karabin z napisem Aleksander I, dwa karabiny z napisem Mikołaj I, dwa pistolety dużego kalibru, tasak artyleryjski i płaszcz ozdobiony koroną hrabiowską z 1809 roku) [19]. Fragmenty boazerii i drzwi z rozebranego pałacu zostały przeniesione do kamienicy pod Gigantami [33].

Brama ul. Karowej

W 1856 roku obok pałacu od strony ulicy Karowej stanęła brama w kształcie arkady ze zdrojami w obu filarach z wodą tłoczoną z Wisły wg projektu Henryka Marconiego i rzeźbą Syreny dłuta Konstantego Hegla [3]. Budowa hotelu przyczyniła się do poszerzenia ulicy Karowej. Zlikwidowano stojącą przy wylocie ulicy Karowej bramę [2].

XIX wiek:

Inspiratorem i pomysłodawcą był Stanisław Roszkowski. Roszkowski początkowo szukał za granicą udziałowców do spółki, która by hotel wybudowała. Nic z tego jednak nie wyszło i wobec tego utworzył Towarzystwo Akcyjne Budowy i Prowadzenia Hotelów w Warszawie. Pozyskał akcjonariuszy i nakłonił Ignacego Jana Paderewskiego do sprzedania spółce placu i zakupienia akcji. Wkrótce rozpisano konkurs na hotel [21]. Do Towarzystwa dołączyli również Tadeusz Jestys, Władysław Rawicz i Emauel Zaremba. W marcu 1899 roku, po rozebraniu pałacu Tarnowskich, działka była gotowa do budowy hotelu. Wpłynęło 17 prac, w tym 3 z zagranicy [1]. W 1898 roku sąd konkursowy w składzie: Józef Dziekoński, Kazimierz Loeve, Stefan Schyller ogłosił wyniki. Laureatami zostali Tadeusz Stryjeński i Franciszek Mączyński. Zwycięski projekt przedstawiał budynek w stylu secesyjnym. Jednak Towarzystwo zdecydowało się na jego przerobienie. Pracę zlecono Władysławowi Marconiemu, który zmienił charakter elewacji na neorenesansową, a formę budynku na monumentalną. Secesyjny wystrój wnętrz został zamówiony u Otto Wagnera młodszego. Fundamenty rozpoczęto kopać w 1898 roku. Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego miało miejsce w 1899 roku, a pod koniec 1900 roku obiekt był w stanie surowym. W 1901 roku rozpoczęto prace wykończeniowe. Głównym wykonawcą była firma budowlana Władysława Czosnowskiego, a budową kierował jego syn Tadeusz [2]. Koszt budowy przekroczył 2 mln rubli, co stanowiło połowę całorocznego budżetu Warszawy, dwa razy tyle, co kościół św. Floriana na Pradze [28].

Nazwa Bristol pochodzi nie od uzdrowiska, lecz od arystokraty Fredericka Herveya, czwartego earla Bristolu. Był znanym w Europie podróżnikiem, na którego szlaku powstawały kolejne Bristole [21]. W tamtym czasie modne było nazywanie hoteli Bristolami.

22 października 1901 roku nastąpiło otwarcie kawiarni Bristol, która zajęła sutereny i pierwsze piętro. Kierownikiem został Stefan Nitzche z Pragi. Właściciel wyposażył kawiarnię we wszystkie najnowocześniejsze urządzenia. Napis na drzwiach wejściowych informował gości, że kawiarnia jest czynna codziennie od godziny drugiej w nocy. Dotychczas większość kawiarń w Warszawie była zamykana dużo wcześniej. Ceremonia otwarcia Bristolu rozpoczęła się 16 listopada 1901 roku i trwała cztery dni. Obiekt został poświęcony przez ks. Prałata Wawrzyńca Siemka. Pierwszy dyrektor hotelu, Szwajcar o nazwisku Helbing, powitał personel składający się ze 180 pracowników. 19 listopada 1901 roku przyjęto pierwszego gościa, panią Emilię Finot z Paryża [1].

Pierwszy Bal Sylwestrowy odbył się w Bristolu w 1907 roku. Zapoczątkował on tradycję, która jest nieprzerwanie kontynuowana do dzisiejszych czasów [1].

Ceny za wynajem pokoju wahały się od 25 do 8.5 rubla [2] za apartament na I piętrze. Dla porównania, średnie miesięczne wynagrodzenie subiekta (dziś sprzedawcy) wynosiło 25 rubli, służąca dostawała do 9 rubli [22]. Po około 10 latach spłacono pożyczkę zaciągniętą na jego budowę i Bristol zaczął przynosić zyski. W kolejnych latach ceny hotelowe zaczęły spadać ze względu na utratę statusu nowości. Zyski czerpano głównie z działalności gastronomicznej i z wynajmu. [2].

W 1913 roku w Sali Malinowej Towarzystwo Naukowe Warszawskie zorganizowało bankiet dla Marii Curie Skłodowskiej z okazji przyznania Nagrody Nobla [10].

Rozwój gwałtownie zahamował wybuch pierwszej wojny światowej. Bristol częściowo zajęli okupujący stolicę Niemcy [31]. Gastronomia hotelowa pracowała na potrzeby wojsk okupacyjnych, natomiast dla polskiej ludności cywilnej wydawano posiłki nisko odpłatne jako „obiady wojenne”. Wspaniałe wyposażenie hotelu, a szczególnie zawartość piwnic została w pełni wyprzedana [1].

W 1915 roku usunięto metalowe litery „Gastinica Bristol” po odejściu Rosjan z Warszawy, ale ślady po nich widać było na jednej ze ścian szczytowych do pierwszej połowy XXI wieku [19].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Brama ul. Karowej i oficyna Pałacu Tarnowskich

[1861] Brama ul. Karowej i oficyna Pałacu Tarnowskich (źródło)

 Pałac hrabiny Urszuli Tarnowskiej

[1889] Pałac hrabiny Urszuli Tarnowskiej (źródło)

Brama - wodozbiór

[1890] Brama - wodozbiór (źródło)

Pałac Tarnowskich

[1895] Pałac Tarnowskich (źródło)

Pałac Tarnowskich

[1895] Pałac Tarnowskich (źródło)

Brama

[1898] Brama (źródło)

Front Pałacu Tarnowskich

[1898] Front Pałacu Tarnowskich (źródło)

Budowa

[1900] Budowa (źródło)

Budowa

[1900] Budowa (źródło)

Plany I

[1900] Plany I (źródło)

Plany III

[1900] Plany III (źródło)

Plany -1

[1900] Plany -1 (źródło)

Plany 0

[1900] Plany 0 (źródło)

Hotel Bristol

[1901] Hotel Bristol (źródło)

Kawiarnia hotelu Bristol

[1901] Kawiarnia hotelu Bristol (źródło)

Front hotelu

[1901] Front hotelu (źródło)

Postój dorożek przy Hotelu Bristol

[1903] Postój dorożek przy Hotelu Bristol (źródło)

Wnętrze

[1905] Wnętrze (źródło)

Restauracja

[1905] Restauracja (źródło)

Ul. Krakowskie Przedmieście

[1910] Ul. Krakowskie Przedmieście (źródło)

Hotel Bristol

[1910] Hotel Bristol (źródło)

Bristol

[1913] Bristol (źródło)

Hotel

[1915] Hotel (źródło)

Okres międzywojenny:

Po odzyskaniu w 1918 roku przez Polskę niepodległości Bristol ponownie stał się sceną najważniejszych wydarzeń życia publicznego. Tu miało miejsce pierwsze historyczne posiedzenie rządu RP. W 1923 roku w Sali Malinowej marszałek Józef Piłsudski wygłosił swoje słynne przemówienie, w którym podjął decyzję wycofania się z życia politycznego. Później nastąpił okres stopniowej utraty świetności z powodu wzrostu konkurencji na rynku hotelarskim [1].

Jednym z najsłynniejszych bali był zorganizowany w 1924 roku przez Lucynę Messal, słynną gwiazdę operetki. Do tańca przygrywała orkiestra Jerzego Petersburskiego [30].

W 1928 roku, po opuszczeniu na zawsze Polski przez Ignacego Jana Paderewskiego, właścicielem większości akcji hotelu został Bank Cukrownictwa z Poznania. Nabycie było raczej przypadkowe. Bankowi zależało na kupnie gmachu na biura. Jednak dzięki zdecydowanej postawie prezesa zarządu Banku Cukrownictwa Józefa Żychlińskiego, zapadła decyzja o utrzymaniu hotelowych funkcji. Hotel był tylko częściowo skanalizowany i wymagał generalnego remontu. Bank zaangażował na dyrektora hotelu Mariana Szaniawskiego. Został zmodernizowany pod nadzorem i według planów architekta Antoniego Jawornickiego [1]. W 1933 roku usunięto wystrój Sali Kolumnowej, przeznaczając ją na bar z dansingiem i powiększając go [3]. Wraz z salą dancingową powstał Bar Amerykański. To był szczyt nowoczesności. Ściany z alabastru, długie, pluszowe kanapy, okrągłe stoliczki. Zdjęcie wnętrza autorstwa Czesława Olszewskiego jest jednym z nielicznych barwnych zdjęć z przedwojennej Warszawy [19].

Po powstaniu Naczelnej Organizacji Polskiego Przemysłu Hotelowego w lipcu 1928 roku jej siedziba mieściła się w hotelu na pierwszym piętrze, z wejściem od ul. Karowej [1]. W okresie międzywojennym działało tu angielskie przedsiębiorstwo komunikacyjne Wagon Lits Cook, a także przedstawicielstwo Mercedesa i firma dźwigowa Block-Brun [16].

Dzięki wysokiemu standardowi kilku znamienitych gości posiadało na stałe wynajęte mieszkania, m.in. Karol Szymanowski na czwartym piętrze. W latach 30-tych XX wieku na piątym piętrze swoje atelier miał Wojciech Kossak. Z braku funduszy spłacał on zobowiązania finansowe wobec hotelu obrazami [1]. Zawisły w restauracji Malinowej. Niestety wszystkie zaginęły podczas II wojny światowej i do dziś ich nie odzyskano [28]. Z balkonu dla tysięcy warszawiaków śpiewał Jan Kiepura [1].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Wejście

[1920] Wejście (źródło)

Apartament

[1920] Apartament (źródło)

Kuchnia

[1920] Kuchnia (źródło)

Widok z góry

[1920] Widok z góry (źródło)

Hotel Bristol

[1930] Hotel Bristol (źródło)

Restauracja

[1930] Restauracja (źródło)

Wojciech Kossak i prezydent Ignacy Mościcki w pracowni artysty

[1933] Wojciech Kossak i prezydent Ignacy Mościcki w pracowni artysty (źródło)

Bar hotelu Bristol

[1935] Bar hotelu Bristol (źródło)

Bal w sali Malinowej

[1937] Bal w sali Malinowej (źródło)

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:

We wrześniu 1939 roku przez dwa tygodnie podczas oblężenia Warszawy, pięćset osób (w tym cały personel hotelowy) schroniło się w piwnicach. Jedyna bomba, która spadła na hotel zniszczyła pracownię Wojciecha Kossaka [1]. Na szczęście udało się ukryć jego prace w podziemiach hotelu [23]. W budynku mieścił się szpital [14].

Podczas okupacji hotel stał się dostępny wyłącznie dla Niemców. Jedno piętro zajmowali oficerowie Wermachtu, zatrzymujący się tu w drodze na front albo wracający z niego. Mieli oni własną kuchnię, oddzielny magazyn i własną „gosposię” - sierżanta Gustawa. Przedwojenna dyrekcja hotelu wspomagała polski ruch oporu, dostarczając informacji dotyczących ważniejszych niemieckich gości i wykradając niemieckie porcje żywieniowe dla polskich jeńców w szpitalach i obozach [1].

Trzydziestego lipca 1944 roku hotel był obstawiony kozłami z drutem kolczastym, okna na parterze były częściowo zasłonięte workami z piaskiem. Przed hotelem stały wzmocnione posterunki [29]. W momencie wybuchu Powstania Warszawskiego hotel został zamknięty. Po 63 dniach walk i zrównaniu Warszawy z ziemią hotel wyszedł bez poważniejszych zniszczeń. Oczywiście wymagał remontu. Przez dach prześwitywało niebo, a ściany były podziurawione kulami [1].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Salon Mercedesa w hotelu

[1939] Salon Mercedesa w hotelu (źródło)

Drużyna obrony przeciwgazowej

[1939] Drużyna obrony przeciwgazowej (źródło)

Hotel Bristol

[1939] Hotel Bristol (źródło)

Zabezpieczony przed ostrzałem hotel Bristol

[1939] Zabezpieczony przed ostrzałem hotel Bristol (źródło)

Hotel

[1941] Hotel (źródło)

Hotel podczas wojny

[1943] Hotel podczas wojny (źródło)

Odbudowa stolicy:

Po wojnie trafił pod skrzydła Dyrekcji Hoteli Miejskich w Warszawie. Na parterze otworzono radzieckie przedstawicielstwo handlowe Osobtorg, a od ul. Karowej stołówkę dla studentów [30]. Koszty odbudowy wyniosły 140 milionów złotych [30].

W 1945 roku w Sali Kolumnowej została otwarta Gospoda Ludowa. W karcie gospody prowadzonej przez Powszechne Domy Towarowe można znaleźć: chłodnik z rakami, majonez z raków, raki z wody z koprem, szczupaka w sosie grzybowym, gęś z sałatą z pomidorów [19]. Na dole karty wydrukowano wpis: Udzielanie napiwków ubliża godności człowieka pracy [30]. Od strony ul. Karowej otwarto kawiarnię i cukiernię, zaprojektowaną przez Jerzego Świdlińskiego. Kremowe ściany, ożywione fryzem ze złoconych szyszek, bordowe obicia krzeseł, zielono-szafirowe zasłony, bogate żyrandole. Na ścianach zawisły rysunki starej Warszawy, a meble i tkaniny wykonała Cepelia [30]. Był to lokale obsługujące przede wszystkim ludzi pracy.

W 1946 roku był siedzibą Państwowego Zjednoczenia Przemysłu Młyńskiego [2].

Hotel wyremontowano w 1947 roku [3], gdy został znacjonalizowany przez miasto [25]. W 1952 roku hotel i restaurację przejął Orbis przeznaczył go do obsługi gości zagranicznych. Przebudowano hol, recepcję i cały zespół gastronomiczny [1] w latach 1952 - 1953 według projektu Kazimierza Biernackiego, a także przerobiono Salę Malinową i Kolumnową według projektu Stanisława Miedzy-Tomaszewskiego. Malowidła na stropie wykonali Leon i Halina Michalscy ze stiukowym fryzem Józefa Trenarowskiego i płaskorzeźbami według rysunków Władysława Siwierskiego [3]. Hotelowi nadano nowy wystrój w stylu realizmu socjalistycznego [25]. Wnętrze kawiarni zostało zmodernizowane w latach 1953-1854 [1]. W 1953 roku otwarta została kawiarnia Lalka na pierwszym piętrze. Tymczasowo zamieszkiwali tu ambasadorowie Holandii, Meksyku, Brazylii, Norwegii i Irlandii, mieściło się poselstwo austriackie, ambasada turecka oraz angielski i kanadyjski chargé dáffaires. W hotelu swą siedzibę miało również biuro firmy Phillips oraz Rada Szkół Wyższych [1].

Jana Kiepurę wielbiciele wnieśli na rękach do tego hotelu, kiedy mieszkał w nim w 1958 roku [1].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Widok Warszawy po zniszczeniach

[1946] Widok Warszawy po zniszczeniach (źródło)

Hotel Bristol

[1948] Hotel Bristol (źródło)

Remont

[1957] Remont (źródło)

Bristol

[1958] Bristol (źródło)

Czasy PRL-u:

W 1964 roku z hotelu Europejskiego do Bristolu przeniosła się Marlena Dietrich [30].

W 1965 roku został wpisany do rejestru zabytków pod numerem 698 [2].

W latach 1962-1980 hotel Bristol był siedzibą Zrzeszenia Polskich Hoteli Turystycznych [1].

W 1973 roku Bristol stał się hotelem II kategorii. W 1977 roku premier Piotr Jaroszewicz przekazał budynek Uniwersytetowi Warszawskiemu w celu ulokowania tam biblioteki. Uniwersytet pozostał właścicielem do zamknięcia w 1981 roku. Kawiarnia pozostawała miejscem spotkań warszawskiej bohemy i elity towarzyskiej [2].

W 1980 roku hotel był w takim stanie, że zagrażał bezpieczeństwu przebywających w nim osób [1]. Klientelę stanowili goście ze wschodu i szemrane towarzystwo z Warszawy, cinkciarze, prostytutki, złodzieje i alfonsi. Jednym z ostatnich gości był Timothy Gorton, który wspominał „w pokoju dostrzegłem trzy podświetlone guziki: portier, kelner, pucybut. Po kolei nacisnąłem wszystkie trzy - cisza, nikogo. W wannie chrobotały karaluchy, do jadalni przez szklane drzwi wciskał się wynędzniały kot” [30]. W listopadzie 1981 roku hotel został zamknięty [2]. Gdy hotel zamknięto, widywano ponoć ciężarówki, na które ładowano wyposażenie. Gdzieś przepadły ostatnie secesyjne meble, secesyjny żyrandol, drobiazgi z łazienek. Część wyposażenia trafiła do innych hoteli Orbisu [19]. Martwy gmach na całą dekadę otoczony został drewnianym płotem, za którym nic się nie działo [31].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Widok z lotu ptaka

[1963] Widok z lotu ptaka (źródło)

Fasada hotelu od strony ul. Krakowskie Przedmieście

[1971] Fasada hotelu od strony ul. Krakowskie Przedmieście (źródło)

Hotel Bristol

[1975] Hotel Bristol (źródło)

Ul. Krakowskie Przedmieście

[1979] Ul. Krakowskie Przedmieście (źródło)

Zamknięty hotel

[1982] Zamknięty hotel (źródło)

Remont hotelu

[1987] Remont hotelu (źródło)

Remont hotelu

[1987] Remont hotelu (źródło)

Przemiany 1989-2000:

W 1990 roku Orbis zawarł z poprzednikiem Royal Starman Bristol umowę spółki joint venture, która zainwestowała w odnowienie obiektu, podpisując następnie z Orbisem umowę dzierżawy na 30 lat [5].

W latach 1991-1992 został wykonany remont i nadbudowa o najwyższą kondygnację w formie mansardowego dachu [17]. Elementem remontu było dobudowanie w podziemiach basenu [31]. Przetarg na odbudowę i modernizację Bristolu wygrała austriacka firma Hofman and Maculan. Zachowany został częściowo zabytkowy, secesyjny charakter hotelu [1]. W 1992 roku hotel Bristol został ponownie otwarty [1] i w tym samym roku wskrzeszono tradycję balu sylwestrowego [30]. Oficjalnego otwarcia dokonała w 1993 roku Margaret Thatcher w czasie wizyty w Polsce [1].

W 1997 roku hotel przeżył oblężenie fanów Michaela Jacksona [22].

Rok 1998 był kolejnym przełomowym rokiem w historii hotelu. Jego dotychczasowi właściciele sprzedali swoje udziały sieci hotelowej [1] Le Royal Meridien wchodzącej w skład międzynarodowego konsorcjum Starwood Hotels and Resorts [14].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Nadbudówka

[1993] Nadbudówka (źródło)

XXI wiek:

W grudniu 2005 roku przeprowadzono remont tynków i elementów metalowych fasady [25].

W 2011 roku została zawarta umowa sprzedaży działki z hotelem za cenę 19.5 mln Euro między spółką Orbis i Rosmarinum Investments [5].

W 2013 roku, po zakończonym remoncie wnętrz, Hotel Bristol dołączył do jednej z najbardziej prestiżowych sieci hotelowych The Luxury Collection [2]. Był to generalny remont 206 pokoi hotelowych, apartamentów oraz części wspólnych [17].

Dawny blask architektury wnętrza Hotelu Bristol w Warszawie został powierzony londyńskiej architektce Anicie Rosato. Wnętrza zostały odrestaurowane w stylu art deco z pierwszych lat XX wieku. Architektka przeniosła recepcję na historyczne miejsce, czyli tuż obok głównego wejścia. Lobby zostało powiększone i wyposażone w głębokie fotele, stylowe lustra w mosiężnych obramowaniach. Ściany pokryto marmurem. Odnowiono także żyrandol, oświetlający podwyższoną platformę z palmami i świeżo ściętymi kwiatami. Ten zabieg przywrócił oryginalną koncepcję ogrodu zimowego w lobby. Wpływy art nouveau widoczne są poczynając od spowijających recepcję sześciuset mosiężnych liści zaprojektowanych na wzór naturalnych form secesyjnych broszek, poprzez ręcznie tkany dywan (do którego wykorzystano oryginalne tkaniny z secesyjnym wzorem) po niklowo-szklane wypełnienia ścian, wełniane zasłony oraz tłoczone panele z białej skóry, inspirowane stylem współczesnym [24].

Na dachu budynku znajduje się 12 nadajników telekomunikacyjnych [4]

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Elewacja

[2007] Elewacja (źródło)

Recepcja

[2010] Recepcja (źródło)

Tabliczki z nazwiskami najsłynniejszych gości

[2011] Tabliczki z nazwiskami najsłynniejszych gości (źródło)

Sala Malinowa

[2011] Sala Malinowa (źródło)

Lobby hotelu

[2013] Lobby hotelu (źródło)

Rzut piętra

[2015] Rzut piętra (źródło)

Rzut piętra

[2015] Rzut piętra (źródło)

Apartament Paderewski

[2016] Apartament Paderewski (źródło)

Apartament Deluxe

[2016] Apartament Deluxe (źródło)

Apartament Grand

[2016] Apartament Grand (źródło)

Apartament Bristol

[2016] Apartament Bristol (źródło)

Apartament Junior

[2016] Apartament Junior (źródło)

Windy

[2016] Windy (źródło)

Basen

[2016] Basen (źródło)

Siłownia

[2016] Siłownia (źródło)

Restauracja Marconi

[2016] Restauracja Marconi (źródło)

Restauracja Marconi II

[2016] Restauracja Marconi II (źródło)

Restauracja Marconi III

[2016] Restauracja Marconi III (źródło)

Salon Moniuszko

[2016] Salon Moniuszko (źródło)

Salon Malinowa

[2016] Salon Malinowa (źródło)

Salon Chopin

[2016] Salon Chopin (źródło)

Salon Mickiewicz

[2016] Salon Mickiewicz (źródło)

 Salon Reymont

[2016] Salon Reymont (źródło)

Salon Kiepura

[2016] Salon Kiepura (źródło)

Salon Kossak

[2016] Salon Kossak (źródło)

Salon Słowacki

[2016] Salon Słowacki (źródło)

Café Bristol

[2016] Café Bristol (źródło)

Winiarnia Bristol Wine Bar

[2016] Winiarnia Bristol Wine Bar (źródło)

Wnętrza Baru Kolumnowego

[2016] Wnętrza Baru Kolumnowego (źródło)

Hotel Bristol

[2016] Hotel Bristol (źródło)

Widok z glorietty

[2016] Widok z glorietty (źródło)

Fasada boczna hotelu

[2018] Fasada boczna hotelu (źródło)

Opis przygotowano: 2016-09