Park Romana Kozłowskiego


Park Romana Kozłowskiego

Jest to wbrew pozorom bardzo atrakcyjny i bogaty w infrastrukturę park. Dominantą jest Kopa Cwila, czyli sterta odpadów i ziemi pozostałych z budowy pobliskich osiedli. Wokół znajdują się boiska, ścieżki rowerowe i biegowe, siłownie, rzeźby, głazy narzutowe, ustronne zadrzewienia na terenie dawnych ogródków działkowych czy plac do jazdy na rolkach. Park składa się z dwóch części oddzielonych wiaduktem. W południowej jest interaktywny plac zabaw w formie parku jurajskiego.

boiskoboiskodostępne całodobowodostępne całodobowoparkparkplac zabawplac zabawrzeźbarzeźbasiłownia plenerowasiłownia plenerowawiaduktwiaduktwzniesieniewzniesienieścieżka biegowaścieżka biegowaścieżka rowerowaścieżka rowerowa

Powiedz, jak bardzo lubisz to miejsce w Warszawie:

  • Ulice:   ulica Dolina Służewiecka, ulica Koński Jar, ulica Nutki, ulica Puszczyka, ulica Wawrzyńca Surowieckiego, ulica Wiolinowa, ulica Zaolziańska
  • Rok powstania:  1976-1977
  • Obszar MSI:  Ursynów Północny
  • Wysokość:   20 m
  • Funkcja:  rekreacyjna
  • Styl: 
  • Związane osoby: Cwil Henryk, Kozłowski Roman, Olk Józef, Stryjecki Ryszard

Opis urbanistyczny:

Park im. Romana Kozłowskiego (wybitnego polskiego geologa i paleontologa[3]) to teren zielony o powierzchni około 10 ha, położony na Ursynowie Północnym przy granicy z Mokotowem [1]. Ciągnie się od Doliny Służewieckiej, pod wiaduktem ul. Surowieckiego aż na tzw. Olkówek (gdzie znajdują się park jurajski i boiska [14]). Park nie posiada zbyt wielu drzew, dominuje przestrzeń otwarta, alejki i ścieżki rowerowe.

Kopa Cwila

Znaczną część parku zajmuje sztuczne wzniesienie. Przez mieszkańców zwane było Wielką Górą, obecnie powszechna jest nazwa Kopy Cwila. Mierzy 108 m wysokości [1], czyli około 20 metrów wysokości względnej [26]. Inicjatorem jej utworzenia był inżynier Henryk Cwil, pracownik Stołecznej Dyrekcji Inwestycji Spółdzielczych. Uznał, że bardziej opłacalne będzie utworzenie wzniesienia z odpadów pochodzących z budowy, niż ich wywożenie. Tak się stało, a powstałe wzniesienie zostało nazwane jego nazwiskiem [4].

Obiekty, pomniki, tablice:

Na terenie parku przy założonej łące kwietnej o naturalnym charakterze w 2013 roku została stworzona ścieżka z tablicami edukacyjnymi o obecnych na tym obszarze roślinach oraz ptakach [2][6].

XVIII wiek i wcześniej:

XIX wiek:


XIX wiek

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Okres międzywojenny:

Według planu z 1911 roku w tej części przedmieść Warszawy nie było zabudowy [9]. Pierwsze zabudowania pojawiły się w latach 30-tych XX wieku, a przy torze wyścigów konnych powstał przystanek Kolejki Grójeckiej „Służewiec” [10].

Tereny obecnego parku były własnością hipoteczną Imielina, oddzielone ul. Wyrębowskiego od własności folwarku Służewiec (położonego na północy). Dzisiaj pozostałości tej granicznej ulicy znajdują się u podnóża Kopy Cwila po północnej stronie, oddzielając wzniesienie od pozostałości ogródków działkowych. W miejscu współczesnego przejścia pod wiaduktem, łączącego Park Kozłowskiego z Mokotowem, w okresie międzywojennym prowadziła szeroka Aleja Rolna [8].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Mapa WIG

[1932] Mapa WIG (źródło)

II wojna światowa i Powstanie Warszawskie:


II wojna światowa i Powstanie Warszawskie

Niestety nie wiemy nic o tym miejscu w wybranym temacie.

Odbudowa stolicy:

W 1945 roku teren parku znajdował się nadal na przedmieściach Warszawy, a większą część terenu zajmowały grunty orne i kilka gospodarstw [8].

Czasy PRL-u:

Wzniesienie zostało usypane na początku lat 70-tych XX wieku. Powstało z pozostałości z budowy bloków i dróg, które zostały przysypane ziemią. W 1976 roku u stóp sypanej dopiero Kopy Cwila działało pierwsze ursynowskie lodowisko [24]. Od 1977 roku [12] oddano górkę do użytku mieszkańcom. Wybudowano chodniki, przy Dolinie Służewieckiej powstały ogródki działkowe, nieopodal wybudowano korty asfaltowe, a w południowej części parku powstał basen z fontanną kaskadową. Na samej górce istniał nawet wyciąg narciarski, uruchomiony w 1983 roku. Wzdłuż wyciągu, na najdłuższym stoku, poprowadzono tor saneczkowy (jazda krętą lodową rynną miała wysoki poziom trudności i powodowała częste wywrotki). Niestety żadna z tych atrakcji nie przeszła próby czasu [2].

W 1982 roku na Kopie Cwila nakręcono teledysk do przeboju Oddziału Zamkniętego „Ten Wasz Świat”. Artyści opowiadają: „kazali nam łazić po jakichś wertepach na Ursynowie i ruszać ustami. I powstał z tego hymn pokolenia: my w skórach, a za plecami ponure blokowisko - ten wasz świat” [25].

Łąka Olkówki

Łąka Olkówki to rozległe pole między ulicami Puszczyka i Wiolinową. Nazwa pochodzi od nazwiska szefa działu produkcji, pana Józefa Olka, który miał w tym miejscu biuro w 1976 roku, gdy oddawano pierwsze budynki na Ursynowie. Aż do końca lat osiemdziesiątych pośrodku łąki stały relikty zabudowań, była też górka do zjazdów na sankach dla dzieci. Stały trzy budynki (willa, mieszcząca potem cukiernię oraz opuszczone gospodarstwo przy ulicy Jagiełły), a między nimi znajdowały się fundamenty innych budynków i studnia na środku łąki, z drewnianą pokrywą. W latach dziewięćdziesiątych rozebrano sypiące się stare gospodarstwo. Ocalała tylko cukiernia. Na miejscu wydeptanych ścieżek ułożono chodniki i postawiono latarnie. Sporą część łąki ogrodzono i wytyczono na niej parking [19]. Pozostałą część przeznaczono na plac zabaw (obecnie park jurajski) oraz boiska.

Tor narciarski

Tor narciarski na Kopie Cwila został źle zaprojektowany, przez co po jednym sezonie przestano go użytkować, a tor niszczał. Po jakimś czasie mieszkańcy go rozebrali, usunęli linki, słupy oraz budkę z napędem [5]. Wspomnieniem jest tylko betonowy fundament na wierzchołku [13].

Kaskada

W latach 70-tych XX wieku w parku latem płynął strumyk [17] z Kopy Cwila do zbiornika o kształcie wieloryba [18]. Obecnie napełnia się wodą tylko po dużych opadach. Na stałe niecka jest pusta, gdyż miasto nie ma prawa własności do całego terenu [17].

Rzeźby

W 1977 roku zorganizowano plener rzeźbiarski pod opieką Związku Polskich Artystów Plastyków. Komisarzem został Ryszard Stryjecki, a przy budowanym wiadukcie na Surowieckiego stanęły warsztaty artystów. Powstało 15 dzieł. Na terenie parku znajduje się jedna z rzeźb, zwana „chłopcem” lub „jeźdźcem na koniu”, wykonana z betonu. Być może nawiązuje do sąsiadującej ulicy Koński Jar [21]. W okolicach rzeźby znajduje się również głaz narzutowy oraz zasypane fundamenty nieokreślonych zabudowań (w kierunku dawnego sklepu spożywczego przy ulicy Koński Jar 6)[23].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Łąka Olkówki przy Wiolinowej

[1977] Łąka Olkówki przy Wiolinowej (źródło)

Kopa Cwila

[1978] Kopa Cwila (źródło)

Rzeźba chłopca na koniu

[1980] Rzeźba chłopca na koniu (źródło)

Sanki

[1981] Sanki (źródło)

Rzeźba chłopca na koniu

[1982] Rzeźba chłopca na koniu (źródło)

Plac zabaw przed Kopą Cwila

[1982] Plac zabaw przed Kopą Cwila (źródło)

Koń

[1982] Koń (źródło)

Plan Ursynowa

[1986] Plan Ursynowa (źródło)

Kopa Cwila

[1987] Kopa Cwila (źródło)

Sanki na Kopie Cwila

[1987] Sanki na Kopie Cwila (źródło)

Widok ze wzniesienia

[1987] Widok ze wzniesienia (źródło)

Przemiany 1989-2000:

W 1992 roku park otrzymał imię Romana Kozłowskiego [12].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Wyciąg narciarski

[1989] Wyciąg narciarski (źródło)

Cukiernia

[1989] Cukiernia (źródło)

XXI wiek:

Park posiada plac zabaw w północnej części o powierzchni 420 m2, o nawierzchni piaskowej. Na jego terenie znajdują się: huśtawka, bujaki, piaskownice, zjeżdżalnie, zestaw dla młodszych oraz rzeźba przedstawiająca Chłopca na koniu. Całość ogradza płot wymieniony w maju 2014 roku [6].

W 2012 roku powstała obok placu zabaw siłownia plenerowa. Są tam urządzenia sportowe typu motyl, prostownik pleców, biegacz itp. Postawiono również tablicę z zasadami użytkowania.

Latem 2014 roku na Kopie Cwila postawiono siedem latarni zasilanych ogniwami słonecznymi [7], a jesienią 2004 roku otwarto plac do street workoutu [11]. Street workout to współczesna nazwa ćwiczeń z obciążeniem własnego ciała, wykorzystujących drążki do podciągania i poręcze do akrobacji [20].

Na terenie parku u podnóża Kopy Cwila organizowane są corocznie Dni Ursynowa, a także liczne koncerty.

Skatepark

Na terenie po dawnych kortach, na północ od Kopy Cwila [2] działał wybudowany przez deskorolkowców (bez pozwoleń) skatepark. Plac był wyasfaltowany, a na nim umieszczono samodzielnie wykonane skocznie i betonowe przeszkody. W 2014 roku na polecenie władz dzielnicy ciężki sprzęt zamienił prowizoryczny skatepark w kupę gruzu [22].

Park jurajski

W 2011 roku oddano do użytku jurajski plac zabaw w południowej części, dedykowany prof. Romanowi Kozłowskiemu. Umieszczono przy nim tablicę informacyjną, która przybliża postać profesora. Teren wyposażony został w figury dinozaurów, ich jaja, głazy, kamienie, ścianki wspinaczkowe oraz skamieliny. Plac zabaw jest podzielony na grupy wiekowe do i powyżej 5 lat. Całość nawiązuje do epoki jurajskiej [6].

Projektując założenie aż 2500 m2 zostało przeznaczone dla najmłodszych użytkowników parku. W części dla dzieci starszych znalazła się duża przeplotnia linowa, jako odzwierciedlenie gór, trzy duże dinozaury, podwójny zjazd linowy, piaskownica z ukrytymi skamielinami. Pomiędzy nimi znalazły się również zabawki pobudzające wyobraźnię takie jak tablice do rysowania kredą, gry interaktywne kółko i krzyżyk, pianino oraz zabawy w nawierzchni takie jak twister czy gra w klasy. Przestrzeń dzieci małych tworzą dinobujaki i dinozjeżdżalnie oraz huśtawki i duża wspólna piaskownica. Kolorowa nawierzchnia poliuretanowa została urozmaicona odwzorowaniem śladów dinozaurów i polami do gier. Większość zabawek została wykonana z drewna robinii akacjowej [16].

Boiska

W latach 2009-2010 zrealizowano budowę trzech boisk sportowych na południe o parku jurajskiego. Jedno jest przeznaczone do gry w piłkę nożną (32 m x 60 m) z nawierzchnią ze sztucznej trawy, a pozostałe dwa są wielofunkcyjne (każde 17 m x 30 m), z niebieską nawierzchnią poliuretanową, dedykowaną do koszykówki. Dodatkowo powstała odkryta trybuna [6] na 120 osób [14].

Ogródki działkowe

W latach 2012-2013 znajdujące się w północnej części ogródki działkowe zostały zamienione w park. Nie ingerowano zbyt mocno w naturę. Pozostawiono drzewa i krzewy, a dodano jedynie alejki i ławki. Stworzono tam miejsce wygodne dla bytowania owadów i ptactwa oraz odpoczynku ludzi. Powstały cztery wejścia od strony południowej oraz dwa parkingi rowerowe. Ponadto przewidziano kameralne wnętrza. Teren ogródków działkowych został uporządkowany pod względem istniejącej szaty roślinnej, wytyczono nowe ciągi piesze i zamontowano nowe wyposażenie terenu [15].

Baza stron www, gdzie można znaleźć grafiki:

Kopa Cwila

[2006] Kopa Cwila (źródło)

Kopa Cwila

[2007] Kopa Cwila (źródło)

Boisko na Olkówku

[2009] Boisko na Olkówku (źródło)

Boiska do koszykówki

[2009] Boiska do koszykówki (źródło)

Rozmieszczenie rzeźb

[2010] Rozmieszczenie rzeźb (źródło)

Rzeźba chłopca na koniu

[2012] Rzeźba chłopca na koniu (źródło)

Kopa Cwila i Wyścigi

[2013] Kopa Cwila i Wyścigi (źródło)

Latarnie zogniwami słonecznymi

[2014] Latarnie zogniwami słonecznymi (źródło)

Plan zagospodarowania ogródków

[2014] Plan zagospodarowania ogródków (źródło)

Park w miejscu ogródków

[2014] Park w miejscu ogródków (źródło)

Park w miejscu ogródków

[2014] Park w miejscu ogródków (źródło)

Park w miejscu ogródków

[2014] Park w miejscu ogródków (źródło)

Park Jurajski - plac zabaw

[2014] Park Jurajski - plac zabaw (źródło)

Park Jurajski - plac zabaw

[2014] Park Jurajski - plac zabaw (źródło)

Park Jurajski - plac zabaw

[2014] Park Jurajski - plac zabaw (źródło)

Park Jurajski - plac zabaw

[2014] Park Jurajski - plac zabaw (źródło)

Park Jurajski - plac zabaw

[2014] Park Jurajski - plac zabaw (źródło)

Wyburzony skatepark

[2014] Wyburzony skatepark (źródło)

Mały plac zabaw

[2014] Mały plac zabaw (źródło)

Widok ze wzniesienia

[2014] Widok ze wzniesienia (źródło)

Kaskada wodna

[2015] Kaskada wodna (źródło)

Zbiornik wodny

[2015] Zbiornik wodny (źródło)

Plac do street workoutu

[2015] Plac do street workoutu (źródło)

Kopa Cwila

[2016] Kopa Cwila (źródło)

Opis przygotowano: 2015-09